Theo thống kê của Hội H.ậu m.ôn trực tràng học Việt Nam, bệnh trĩ chiếm tỷ lệ 35 – 50% các ca bệnh về đại trực tràng.
Căn bệnh này khá phổ biến ở những người có công việc phải ngồi nhiều giờ, ít hoạt động thể chất và những người phải ngồi bất động.
Bác sĩ Nguyễn Văn Hậu, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP Hồ Chí Minh cho biết, bệnh trĩ xuất hiện ở nhóm đối tượng có công việc ngồi nhiều 8 – 9 tiếng mỗi ngày, ít vận động, lạm dụng rượu bia, người béo phì, phụ nữ mang thai, táo bón hoặc tiêu chảy mạn tính. Bên cạnh đó, thói quen ngồi bồn cầu lâu, rặn nhiều khi đi đại tiện, chế độ ăn thiếu rau xanh cũng góp phần gây bệnh.
Bác sĩ thực hiện phẫu thuật cắt búi trĩ cho bệnh nhân. Ảnh: BV
Theo bác sĩ Nguyễn Văn Hậu, mặc dù không phải là bệnh ác tính nhưng bệnh trĩ ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Khối trĩ gây ra cảm giác ngứa rát, đau đớn vùng h.ậu m.ôn, nhất là khi đại tiện.
Chẳng hạn như trường hợp của bệnh nữ 25 t.uổi, là nhân viên kế toán. Bệnh nhân đến khám trong tình trạng vùng h.ậu m.ôn đau rát, đi tiêu m.áu, khối sa h.ậu m.ôn sau mỗi lần đi đại tiện, phải dùng tay để đẩy vào. Sau khi thăm khám, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị trĩ hỗn hợp hình vòng tắc mạch ở giai đoạn 3 (giai đoạn nặng), kèm da thừa ở h.ậu m.ôn. Với trường hợp này, bệnh nhân cần tiêm xơ trĩ nội soi phần trĩ nội, đồng thời đốt điện và tiểu phẫu phần trĩ ngoại và da thừa.
“Chỉ trong 3 tháng đầu năm 2024, bệnh viện tiếp nhận 900 trường hợp bệnh trĩ, trong đó chiếm 50% dân văn phòng, tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. Tính chất công việc của dân văn phòng thường ngồi nhiều là yếu tố thuận lợi hình thành búi trĩ và bệnh nhân cũng thường đến thăm khám ở giai đoạn bệnh nặng”, bác sĩ Hậu thông tin.
Lý giải về tình trạng bệnh trĩ xuất hiện nhiều ở giới văn phòng, bác sĩ Hậu cho biết, việc ngồi nhiều sẽ ảnh hưởng đến quá trình lưu thông m.áu, khiến m.áu bị tắc nghẽn, khó lưu thông đến h.ậu m.ôn, trực tràng, làm tăng áp lực lên các tĩnh mạch ở vùng này. Đây chính là điều kiện thuận lợi cho các búi trĩ hình thành và phát triển mạnh mẽ. Đặc biệt với những người bị sa búi trĩ, việc ngồi nhiều sẽ làm bệnh diễn tiến nặng hơn, gây đau đớn.
Bên cạnh đó, những đối tượng ngồi nhiều thường làm việc trí óc, do đó yếu tố căng thẳng, stress với công việc sẽ làm giảm nhu động ruột, chính là nguyên nhân gây táo bón; hay rặn nhiều khi đi đại tiện sẽ làm tăng tổn thương và áp lực lên tĩnh mạch ở h.ậu m.ôn, hình thành búi trĩ hoặc là bệnh diễn tiến nặng hơn.
Ngoài ra, thói quen ăn uống không khoa học, thường xuyên ăn thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ nhưng lại ăn ít chất xơ, uống không đủ nước… chính là những yếu tố cộng hưởng khiến bệnh trĩ xuất hiện phổ biến ở những đối tượng này. Tuy nhiên, thường người bệnh không biết bản thân mắc bệnh trĩ ở giai đoạn nhẹ hoặc ngại đi khám, cho đến khi búi trĩ phát triển lớn, có triệu chứng đau rát hoặc c.hảy m.áu mới đi thăm khám và điều trị (chiếm 90%).
Theo bác sĩ, tuỳ thuộc vào loại trĩ, nguyên nhân gây bệnh, yếu tố đi kèm, mức độ nặng nhẹ mà bác sĩ sẽ có chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Trường hợp bệnh nhẹ chỉ cần dùng thuốc, thay đổi lối sống (điều chỉnh dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt). Trường hợp nặng cần phải can thiệp bằng thủ thuật, phẫu thuật như thắt dây chun, tiêm xơ, đốt laser… Một số biến chứng nặng nề của bệnh trĩ như hoại tử búi trĩ có thể gây n.hiễm t.rùng m.áu, đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
Bác sĩ Hậu lưu ý, đối với những người làm công việc văn phòng nên tập thói quen sau 30 – 60 phút nên đứng dậy đi lại 5-10 phút, đi ra ngoài, lấy nước uống hoặc có thể đứng tại chỗ để giãn cơ, giúp cơ thể được thư giãn và thúc đẩy m.áu đi khắp cơ thể. Đặc biệt, những người làm việc trí óc cần có kế hoạch làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, kiểm soát stress, tập đi cầu một khung giờ nhất định, uống nhiều nước (2- 2,5 lít nước/ngày), tránh thức khuya, hạn chế chất kích thích và đồ cay nóng, ăn nhiều rau xanh và trái cây, duy trì chế độ vận động phù hợp, không nên ngồi bồn cầu quá lâu.
Đặc biệt, khi người bệnh có cảm giác ngứa ngáy, khó chịu, c.hảy m.áu và đau đớn khi đi đại tiện thì cần thăm khám ngay. Bệnh phát hiện sớm sẽ giúp việc chữa trị đơn giản, giảm đau đớn, giảm biến chứng cũng như giảm được chi phí điều trị.
Cách giảm cân hiệu quả cho dân văn phòng
Thói quen ăn uống thiếu lành mạnh, ít vận động khiến cho việc giảm cân trở nên khó khăn hơn đối với dân văn phòng.
Để sớm đạt được mục tiêu cân nặng của mình, bạn có thể áp dụng một số mẹo đơn giản dưới đây…
1. Uống nhiều nước thúc đẩy giảm cân
Uống đủ nước mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Đặc biệt, đối với người muốn duy trì cân nặng hoặc có mục tiêu giảm cân, thói quen uống nhiều nước trong ngày có thể giúp hạn chế cảm giác đói, nhờ đó kiểm soát lượng calo nạp vào từ các bữa chính và phụ.
Ngoài ra, uống nhiều nước cũng giúp tăng cường trao đổi chất và đốt cháy chất béo trong cơ thể. Vì vậy, mỗi người nên uống đủ 2 lít nước mỗi ngày, để duy trì sức khỏe và cân nặng hợp lý.
Nếu công việc trở nên quá bận rộn khiến bạn không để ý đến thời gian, hãy sử dụng các ứng dụng trong điện thoại để nhắc nhở thời gian uống nước.
Uống nhiều nước có thể giúp hạn chế cảm giác đói, nhờ đó kiểm soát lượng calo nạp vào từ các bữa chính và phụ.
2. Chia nhỏ bữa ăn
Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong quá trình giảm cân. Thế nhưng, nhiều nhân viên văn phòng có thói quen ăn những thực phẩm kém lành mạnh, ví dụ như đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn tại các cửa hàng tiện lợi…
Những món ăn này có thể chứa một lượng lớn calo, đường, muối và chất béo không tốt khiến bạn khó kiểm soát cân nặng nếu ăn thường xuyên.
Để cải thiện chế độ ăn uống, bạn nên tự chuẩn bị cơm trưa và chia nhỏ bữa ăn của mình. Thay vì ăn 2 hoặc 3 bữa lớn, bạn nên ăn 4-5 bữa/ngày. Nhờ vậy, bạn sẽ có đầy đủ năng lượng để làm việc, hạn chế cảm giác đói dẫn đến thèm ăn vặt.
3. Tranh thủ thời gian với những bài tập thể dục ngắn
Do đặc thù công việc, hầu hết những người làm công việc văn phòng đều phải dành hàng giờ trước màn hình máy tính. Đây được xem là một trong những nguyên nhân khiến cho tình trạng đau lưng, đau mỏi cổ vai gáy ngày càng trở nên phổ biến trong giới trẻ.
Chưa hết, về lâu dài, thói quen ngồi lâu một chỗ, thiếu vận động còn dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, chẳng hạn như béo phì, tăng huyết áp, đái tháo đường…
Bởi vậy, nếu công việc quá bận rộn, bạn có thể tranh thủ thời gian để tập những bài tập ngắn từ 5-10 phút ngay tại chỗ ngồi. Ngoài ra, hãy cố gắng đứng dậy và di chuyển nhiều hơn trong ngày. Thay vì ngồi, bạn có thể đứng làm việc tại chỗ. Sử dụng cầu thay bộ thay vì thang máy nếu không quá vội.
Từ những thay đổi nhỏ, bạn có thể dần dần xây dựng thói quen vận động. Việc này không chỉ giúp đốt cháy calo, kiểm soát cân nặng, mà còn có nhiều tác dụng khác đối với sức khỏe tổng thể.
Nếu công việc quá bận rộn, bạn có thể tranh thủ thời gian để tập những bài tập ngắn từ 5-10 phút ngay tại chỗ ngồi.
4. Ăn vặt bằng trái cây, các loại hạt và sữa chua không đường
Các món ăn vặt như chè, trà sữa, bánh kem… chứa nhiều đường bổ sung. Nếu cảm thấy đói, bạn nên chuẩn bị những món ăn vặt như sữa chua, trái cây tươi, các loại hạt… để bổ sung năng lượng một cách lành mạnh.
Những lựa chọn này sẽ giúp bạn hạn chế cảm giác thèm ăn, kích thích quá trình trao đổi chất, giải tỏa chất béo giúp giảm cân hiệu quả.
5. Chăm sóc sức khỏe tinh thần
Trong cuộc sống hiện đại, mọi người ngày càng ý thức được vai trò của sức khỏe tinh thần. Bởi stress, áp lực công việc, căng thẳng kéo dài có thể gây tác động xấu đến sức khỏe theo nhiều cách khác nhau.
Khi stress, cơ thể sẽ sản sinh ra hormon cortisol, khiến bạn cảm thấy thèm đường và làm chậm quá trình trao đổi chất. Việc này gây cản trở quá trình giảm cân và khiến bạn khó đạt được mục tiêu cân nặng.
Bởi vậy, ngoài giờ làm việc, hãy chủ động chăm sóc sức khỏe tinh thần bằng cách thư giãn, thực hiện một sở thích nào đó… Nhờ vậy, bạn cũng sẽ có một giấc ngủ ngon, tái tạo năng lượng cho một ngày mới.
Đừng quên, ngủ đủ giấc 7-8 tiếng mỗi ngày cũng là một cách thúc đẩy giảm cân hiệu quả.
