PGS.TS. Thầy thuốc Nhân dân Nguyễn Duy Ánh – Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội cho biết, mỗi năm Bệnh viện điều trị cho hàng ngàn trẻ sơ sinh non tháng.
Mỗi ca sơ sinh non tháng, nhẹ cân đều được chăm sóc đặc biệt, có những trẻ mất thời gian 3 – 4 tháng nằm viện mới có thể xuất viện trở về nhà.
Các bác sĩ đang thăm khám cho trẻ sinh non, nhẹ cân.
Đối diện nhiều nguy cơ bệnh tật
Đây là con số được công bố tại buổi họp mặt có gần 100 gia đình trẻ sinh non được chăm sóc tại Khoa Sơ sinh Bệnh viện Phụ sản Hà Nội. Theo PGS. TS. Nguyễn Duy Ánh, những năm gần đây, tỷ lệ trẻ sinh non trên thế giới là 10%.
Còn Bệnh viện Phụ sản Hà Nội mỗi năm cũng tiếp nhận trên 40.000 trẻ sơ sinh ra đời, trong đó, trẻ sơ sinh non tháng, nhẹ cân chiếm khoảng 9-10%. Những cô bé, cậu bé khi chào đời với cân nặng từ 700gr – 800gr đến 1.200gr – 1.800gr thân hình bé tí hon vì thế phải đối mặt với nhiều vấn đề về bệnh tật.
Còn ThS. BS. Chuyên khoa II Phan Thị Huệ – Bệnh viện Phụ sản Hà Nội cho hay, trẻ sơ sinh và đặc biệt trẻ sinh non chịu ảnh hưởng tác động môi trường có nguy cơ cao mắc bệnh tật, do đó cần chăm sóc, theo dõi đặc biệt của cán bộ y tế và gia đình. Có tới 35-46% trẻ dưới 1.000gr và 23% trẻ dưới 1.500gr phải đối mặt với bệnh phổi mạn tính. Nhiều trẻ dưới 1.500gr gặp các vấn đề về cho ăn, tăng trưởng, thiếu m.áu do thiếu sắt.
Không chỉ vậy, một số trường hợp trẻ còn bị xuất huyết nội sọ, xuất huyết nhu mô, quanh não thất gia tăng nguy cơ chậm phát triển tinh thần và vận động; tổn thương chất trắng dẫn đến nguy cơ tổn thương vận động, nhãn cầu.
Khoa Sơ sinh trẻ non tháng Bệnh viện Phụ sản Hà Nội tiếp nhận điều trị đặc biệt dành cho những bệnh nhân tí hon. Số lượng trẻ non tháng ở Khoa tăng dần trong những năm gần đây. Tỷ lệ trẻ non tháng các năm trước dao động từ 8-9%; năm 2018 tăng 9,6%. Công tác chăm sóc điều trị cho các bé không chỉ cần trình độ chuyên môn cao, kinh nghiệm dồi dào mà còn cần cả những trái tim của những người mẹ.
Cần chăm sóc đặc biệt
Các cán bộ nhân viên tại Khoa Sơ sinh luôn thức trực 24/24h phải tạo môi trường an toàn nhất với điều kiện nhiệt độ, độ ẩm đến ánh sáng, âm thanh. Em bé tại đây luôn được chăm sóc trong môi trường ổn định nhất để giảm strees trong phòng hồi sức giúp bé pháp triển tốt hơn.
Trẻ sinh non phải đối mặt với nhiều nguy cơ từ suy hô hấp do phổi chưa phát triển đầy đủ đến hạ đường huyết, vàng da, n.hiễm t.rùng, viêm ruột ngoại tử, thiếu m.áu, vàng da, mù lòa, điếc, xuất huyết não, màng não.
Chị N.T.T, một người mẹ có con sinh non chia sẻ: “Tôi mang thai đôi hai con trai. Đẻ non và chỉ còn một cháu cân nặng 0,7kg sống. Sau thời gian dài chăm sóc hai mẹ con được ra viện, cháu khỏe mạnh, mỗi tội không biết bú sữa mẹ nên về nhà sẽ tập cho cháu bú sữa mẹ.
Bác sĩ cũng nhắc nhở nhiều về việc bảo vệ đường hô hấp cho cháu khi về nhà cũng như cách chăm sóc cháu những ngày đầu. Các bác sĩ nói do cháu sinh non nên đường hô hấp sẽ yếu hơn trẻ đầy đủ tháng, bởi thế phải để ý điều hòa giữ ấm, bảo vệ đường hô hấp”.
Tư vấn về cách chăm sóc trẻ non tháng, PGS. TS. BS. Nguyễn Duy Ánh tư vấn, chăm sóc trẻ non tháng, nhẹ cân luôn là thách thức, bởi lẽ trẻ sinh non có hệ thống miễn dịch chưa hoàn hảo, các cơ quan chức năng trong cơ thể chưa hoàn thiện.
PGS. TS Nguyễn Duy Ánh – Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.
Do vậy, trẻ rất dễ bị nhiễm đường hô hấp, nhiễm khuẩn, sức chịu đựng của trẻ với thay đổi của môi trường cũng vô cùng kém, điều này đòi hỏi trẻ phải được chăm sóc trong điều kiện đặc biệt 24/24 giờ, kiểm soát nghiêm ngặt các chức năng hô hấp, tim mạch, tiêu hóa…
Các chức năng cơ thể không hoàn hảo nên sự thay đổi môi trường, thời tiết, thân nhiệt, áp suất đều rất kém. Những trẻ sinh cực non 7 tháng luôn được quan tâm chăm sóc đặc biệt, trẻ không thể tự thở, tự ăn hoặc tự giữ ấm được, thường được nuôi lồng ấp giúp cho trẻ duy trì thân nhiệt ổn định, theo dõi huyết áp, nhịp tim, hơi thở 24/24 giờ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường nếu có.
Trẻ được bổ sung dinh dưỡng bằng cách tiêm qua đường tĩnh mạch, thậm chí phải được máy hỗ trợ thở để duy trì sự sống… “Trẻ non tháng luôn được đảm bảo chăm sóc trong điều kiện y tế tốt nhất” – ông Ánh cho hay.
Thông thường trẻ sẽ được trở về gia đình chăm sóc khi các bác sĩ đảm bảo trẻ có thể tự bú, tự thở, tự thích nghi với môi trường. Tuy nhiên, quá trình chăm sóc sau đó của gia đình cũng cần tuân thủ nghiêm ngặt theo chỉ dẫn của bác sĩ để trẻ có thể phát triển bình thường, tránh những tổn hại không đáng có tới sức khỏe của trẻ sau này như giảm sút trí tuệ hay chậm phát triển thể lực..
BS.Nguyễn Duy Ánh cho biết, nguyên nhân gây sinh non có nhiều, có thể từ những viêm nhiễm như viêm tiết niệu, viêm răng hay viêm â.m đ.ạo; cấu tạo cổ tử cung ngắn; cũng có thể là những stress trong cuộc sống… hoặc không rõ nguyên nhân. Do vậy, sản phụ nên phòng tránh từ các nguyên nhân nêu trên, đồng thời, nên chọn lựa một cơ sở chuyên khoa, uy tín đến theo dõi quá trình thai nghén.
Nếu có nguy cơ đẻ non, các sản phụ nên đến cơ sở y tế có đủ điều kiện chăm sóc trẻ sơ sinh non tháng. Hoặc lỡ có sinh non ở tuyến dưới thì cần nhanh chóng đưa trẻ tới cơ sở y tế chuyên khoa từ tuyến tỉnh trở lên, nhằm giúp trẻ sinh non được chăm sóc đặc biệt ngay từ những ngày đầu đời, tránh để lại những hậu quả, di chứng của sinh non đối với trẻ.
Tuấn Anh
Theo baophapluat
Nhiều nguy cơ trẻ sinh non dễ phải đối mặt
Trẻ sinh non luôn tiềm ẩn nguy cơ cao về mắc các bệnh và chịu ảnh hưởng, tác động đến từ môi trường. Việc chăm sóc trẻ non tháng, nhẹ cân luôn là thử thách với các sản phụ và gia đình.
Các chuyên gia khuyến cáo, nếu chăm sóc trẻ sinh non không tốt, sau này, trẻ sẽ gặp phải nhiều vấn đề về phát triển.
Đón 6.000 trẻ sinh non mỗi năm
Lặn lội từ huyện Thạch Thất lên Bệnh viện Phụ sản Hà Nội để tái khám cho con trai sinh non ở tuần thứ 31, chị Từ Thu Phương (32 t.uổi) cho biết, ban đầu, khi sinh ra, chị và gia đình rất lo lắng cho sức khỏe của bé. Lúc đó, bé chỉ nặng 1,8kg, hệ thống hô hấp còn rất yếu ớt, phản xạ yếu khiến các bác sĩ vô cùng vất vả để có thể nuôi dưỡng bằng tĩnh mạch.
“Nhờ sự chăm sóc đặc biệt của các y bác sĩ, sau hơn 3 tháng nuôi dưỡng, bé đã đạt 5kg, bú tốt, vận động tốt, ít ốm vặt nên việc chăm con cũng đỡ vất vả hơn” – chị Phương cho hay.
Những năm gần đây, trẻ sinh non trên thế giới chiếm tỷ lệ cao khoảng từ 7 – 10%. Hiện nay, Khoa Sơ sinh – Bệnh viện (BV) Phụ sản Hà Nội rơi vào tình trạng quá tải khi mỗi năm, BV tiếp nhận hơn 40.000 trẻ sơ sinh ra đời, trong đó, có tới 6.000 trẻ sinh non, chiếm khoảng 9 -10% (gần 600 trẻ sinh non/tháng). Riêng năm 2019, trẻ sinh non tại BV Phụ sản Hà Nội chiếm tới 15 – 20%. Có những ngày cao điểm, BV tiếp nhận 80 – 90 trẻ sinh non.
Bác sĩ khám cho trẻ sinh non tại Ngày hội trẻ sinh non Bệnh viện Phụ sản Hà Nội. Ảnh: Trần Thảo
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Ánh – Giám đốc BV Phụ sản Hà Nội, thực tế cho thấy, trẻ sinh non luôn phải đối mặt với nhiều vấn đề về bệnh tật. Tỷ lệ trẻ c.hết trong thời kỳ chu sinh (giai đoạn 4 tháng đầu) rất nhiều.
PGS.TS Nguyễn Duy Ánh cũng cho rằng, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến sinh non, có thể từ những viêm nhiễm như viêm tiết niệu, viêm răng hay viêm â.m đ.ạo, cấu tạo cổ tử cung ngắn… Ngoài ra, còn có những nguyên nhân cơ học như: Người mẹ làm việc quá sức, dinh dưỡng thiếu, ngủ ít, bị stress trong cuộc sống quá nhiều cũng như những tác động ngoại lực vào vùng tử cung như người mẹ bị ngã, bị chấn thương, va đ.ập.
Do vậy, sản phụ nên phòng tránh từ các nguyên nhân nêu trên, đồng thời, nên chọn lựa một cơ sở chuyên khoa, uy tín đến theo dõi suốt quá trình thai nghén. “Nếu sản phụ chuyển dạ sinh con chưa đủ ngày, đủ tháng thì nên đến các tuyến tỉnh hoặc T.Ư để sinh. Hoặc lỡ sinh non ở tuyến dưới, cần nhanh chóng đưa trẻ tới cơ sở y tế chuyên khoa BV tuyến trên để trẻ sinh non được chăm sóc đặc biệt ngay từ những ngày đầu đời, tránh để lại những hậu quả, di chứng đáng tiếc” – PGS.TS Nguyễn Duy Ánh lưu ý.
Chăm sóc trẻ sinh non trong điều kiện đặc biệt
PGS.TS Ánh cho rằng, chăm sóc trẻ non tháng, nhẹ cân luôn là thử thách. Trẻ sinh non là trẻ không đủ các yếu tố cấu thành của cơ thể để sống bình thường. Vì vậy, trẻ cần được đảm bảo chăm sóc trong điều kiện y tế đặc biệt. Trẻ được trở về với gia đình chăm sóc khi các bác sĩ đảm bảo trẻ có thể tự bú, tự thở, thích nghi với môi trường.
Tuy nhiên, quá trình chăm sóc sau đó của gia đình cũng cần tuân thủ nghiêm ngặt theo chỉ dẫn của bác sĩ để trẻ có thể phát triển bình thường, tránh những tổn hại tới sức khỏe của trẻ sau này như giảm sút trí tuệ hay chậm phát triển thể lực…
Do trẻ non tháng có hệ thống miễn dịch, các cơ quan chức năng trong cơ thể chưa hoàn thiện, vì vậy, trẻ rất dễ nhiễm khuẩn. Sức chịu đựng của trẻ trước thay đổi môi trường cũng vô cùng kém, điều này đòi hỏi trẻ phải được chăm sóc đặc biệt 24/24 giờ, kiểm soát nghiêm ngặt các chức năng hô hấp, tim mạch, tiêu hóa…
Cũng theo PGS.TS Nguyễn Duy Ánh, chăm sóc trẻ sinh non đã khó, với những trẻ sinh cực non (7 tháng) còn khó khăn hơn. Bởi giai đoạn đầu của trẻ sinh cực non không có tính năng, khái niệm tự sống ở môi trường bên ngoài (nghĩa là trẻ không tự thở, không tự bú, không tự đề kháng bệnh tật).
Trẻ sinh cực non thiếu tất cả mọi yếu tố nên gia đình phải chăm sóc trẻ qua giai đoạn này, giúp trẻ có thể thích nghi và có khả năng tự đề kháng rồi mới đến giai đoạn non. Qua đó, trẻ sinh cực non phải được nuôi dưỡng trong chế độ đặc biệt: Nuôi lồng kính, cho ăn bằng đường tĩnh mạch, môi trường tuyệt đối vô khuẩn, đảm bảo về ánh sáng, nhiệt độ, theo dõi huyết áp, nhịp tim, hơi thở 24/24 giờ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường nếu có.
“Hiện nay, trung bình, khoa khoa Sơ sinh, BV Phụ sản Hà Nội có tới 35 – 46% trẻ dưới 1kg và 23% trẻ dưới 1,5kg phải đối mặt với bệnh phổi mạn tính. Nhiều trẻ dưới 1,5 kg gặp các vấn đề về ăn uống, tăng trưởng, thiếu m.áu do thiếu sắt. Không chỉ vậy, một số trường hợp trẻ còn bị xuất huyết nội sọ, xuất huyết nhu mô, quanh não thất gia tăng nguy cơ chậm phát triển tinh thần và vận động; tổn thương chất trắng dẫn đến nguy cơ tổn thương vận động, nhãn cầu.” – Bác sĩ Phan Thị Huệ – Trưởng khoa Sơ sinh, BV Phụ sản Hà Nội
Theo kinhtedothi
