Tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nghiện chích m.a t.úy đang có xu hướng giảm, thay vào đó tỷ lệ này nhóm nam quan hệ t.ình d.ục đồng giới đang ngày càng gia tăng và có khả năng sẽ trở thành nhóm chính trong lây nhiễm HIV.
Tăng ca mắc HIV ở nam quan hệ đồng giới
Trong chín tháng đầu năm 2019, cả nước xét nghiệm phát hiện mới 7.779 trường hợp nhiêm HIV, số bệnh nhân chuyển sang giai đoạn AIDS 2.984, số bệnh nhân t.ử v.ong 1.428 trường hợp. Số người mới phát hiện nhiễm HIV tập trung chủ yếu ở độ t.uổi 16 – 29 là 39,4% và 30 – 39 t.uổi là 34,3%. Đường lây chủ yếu là quan hệ t.ình d.ục không an toàn là 65%, qua đường m.áu là 17%, mẹ sang con 2%, còn lại không có thông tin về đường lây truyền.
Tính đến hết 30-9, cả nước có 215.661 người nhiễm HIV được các tỉnh báo cáo hiện đang còn sống và 103.616 người nhiễm HIV đã t.ử v.ong. Tuy nhiên, trong số 215.661 người hiện đang báo cáo nhiễm HIV được phát hiện, có khoảng 10% người nhiễm HIV trùng lặp hoặc đã t.ử v.ong nhưng chưa được ghi nhận.
Kết quả giám sát trọng điểm HIV năm 2018 trên nhóm phụ nữ b.án d.âm (13 tỉnh) và nam quan hệ t.ình d.ục đồng giới/MSM (tám tỉnh), tỷ lệ nhiễm HIV nhóm phụ nữ b.án d.âm là 3,58% và nhóm MSM là 10,78%. Tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm phụ nữ b.án d.âm thay đổi không đáng kể so với năm 2017 và tăng hơn 1% so với năm 2016, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm MSM có xu hướng giảm so với năm 2017 (12,19%).
Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS Nguyễn Hoàng Long cho biết, số liệu phát hiện nhiễm mới nhìn chung không có nhiều thay đổi so với năm 2018. Dịch HIV tập trung chủ yếu ở nam giới (chiếm 75%) và đang có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây.
Tuy nhiên, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nghiện chích m.a t.úy đang có xu hướng giảm, thay vào đó tỷ lệ này nhóm nam quan hệ t.ình d.ục đồng giới đang ngày càng gia tăng và có khả năng sẽ trở thành nhóm chính trong lây nhiễm HIV. Ngoài ra, các nhóm có nguy cơ thấp như nhóm vợ, chồng, bạn tình người nhiễm HIV vẫn còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ làm lây truyền HIV do khó tiếp cận với các dịch vụ tư vấn xét nghiệm và can thiệp dự phòng.
Việt Nam mở rộng dự phòng lây nhiễm HIV mới cho đối tượng nguy cơ
Những đối tượng chưa nhiễm HIV nhưng có nguy cơ cao nhiễm HIV như: nam quan hệ t.ình d.ục đồng giới (MSM), người chuyển giới nữ, người tiêm chích ma tuý, phụ nữ b.án d.âm và những người có nguy cơ cao nhiễm HIV khác (vợ/chồng của người nhiễm HIV chưa được điều trị ARV hay điều trị ARV chưa đạt ngưỡng không phát hiện) được nhấn mạnh cần phải điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) bằng sử dụng thuốc ARV để dự phòng lây nhiễm HIV.
Nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy, PrEP có hiệu quả dự phòng lây nhiễm HIV cao lên tới trên 90% nếu tuân thủ điều trị tốt.
Chính vì hiệu quả đó, từ năm 2017, Cục Phòng, chống HIV/AIDS đã phối hợp với các tổ chức như Path, UNAIDS, WHO triển khai thí điểm điều trị trước phơi nhiễm (PrEP) tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh với 10 cơ sở, điều trị cho hơn một nghìn đối tượng có hành vi nguy cơ cao như MSM, chuyển giới nữ…
Tháng 9-2018, Bộ Y tế đã ban hành Kế hoạch điều trị dự phòng trước phơi nhiễm bằng thuốc kháng HIV (PrEP) giai đoạn 2018 – 2020. Theo đó, đến cuối năm 2019 sẽ cung cấp cho 5.600 khách hàng có nguy cơ cao lây nhiễm HIV tại 11 tỉnh, thành phố có tình hình dịch cao gồm các địa phương: TP Hồ Chí Minh, Bà Rịa – Vũng Tàu, Long An, Bình Dương, Đồng Nai, Tây Ninh, T.iền Giang, Hà Nội, Thái Nguyên, Quảng Ninh, Hải Phòng.
Sau một năm, Bộ Y tế đã phê duyệt bổ sung 15 tỉnh do dự án Quỹ toàn cầu hỗ trợ cũng tham gia cung cấp dịch vụ PrEP từ cuối năm 2019 và mục tiêu đến cuối năm 2020 triển khai ít nhất ở 26 tỉnh, thành phố với số khách hàng trên 15 nghìn người.
Theo ông Nguyễn Hoàng Long, trong kế hoạch những năm tiếp theo, Cục Phòng chống HIV/AIDS sẽ tiếp tục mở rộng chương trình PrEP ra các tỉnh/thành phố khác trong cả nước.
Bên cạnh đó, ngành y tế cũng tăng cường mở rộng mạng lưới cộng tác viên, đồng đẳng viên tiếp cận đến các đối tượng MSM và TG để giới thiệu đến dịch vụ tư vấn xét nghiệm cũng như chuyển gửi đi điều trị khi có phát hiện dương tính. Tăng cường truyền thông, thay đổi hành vi, giảm kỳ thị phân biệt đối xử đối với cộng đồng người đồng tính.
LAM NGỌC
Theo Nhân dân
Nhiễm HIV không còn là bệnh “vô phương cứu chữa”
Theo Cục Phòng, chống HIV/AIDS, 95% số người nhiễm HIV được điều trị ARV có tải lượng virus dưới ngưỡng ức chế, giảm nguy cơ lây truyền.
Ngày 22/10, Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế phối hợp với Bệnh viện Bạch Mai khởi động Chiến dịch quốc gia “Không phát hiện=Không lây truyền”. Chiến dịch sẽ diễn ra từ nay đến tháng 12/2019.
Các nghiên cứu khoa học gần đây đưa ra bằng chứng: “Một người uống thuốc kháng virus (ARV) hàng ngày theo hướng dẫn của thầy thuốc, đạt được và duy trì tải lượng virus ở mức không phát hiện được, không có nguy cơ lây truyền HIV qua đường t.ình d.ục cho bạn tình âm tính”.
PGS.TS Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS.
Hiện, cả nước có gần 140.000 bệnh nhân đang điều trị ARV và có thể sử dụng K=K mở rộng độ bao phủ điều trị.
PGS.TS Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS cho rằng, mục tiêu của chiến dịch truyền thông K=K nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng nói chung và người nhiễm HIV, người cung cấp dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS về nội dung và ý nghĩa của thông điệp: Không phát hiện=Không lây truyền. Từ đó làm thay đổi về quan niệm nhiễm HIV không còn là bệnh “vô phương cứu chữa” mà là một bệnh truyền nhiễm mãn tính có thể dự phòng và điều trị được.
“Chúng ta có thể đạt được mục tiêu 90-90-95 (90% tổng số người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm của bản thân 90% số người biết được tình trạng nhiễm của bản thân được điều trị kháng HIV; 95% số người được điều trị ARV có tải lượng dưới ngưỡng ức chế, giảm nguy cơ lây truyền) và kiểm soát được dịch với K=K”- PGS.TS Nguyễn Hoàng Long cho biết.
Theo Cục Phòng, chống HIV/AIDS, tải lượng virus dưới 200 bản sao/ml m.áu được xác định là ngưỡng không phát hiện. Bằng chứng khoa học này được gọi là “Không phát hiện=Không lây truyền”. Đây là phát hiện quan trọng, nếu được truyền thông và quảng bá rộng rãi sẽ giúp người có hành vi nguy cơ tăng cường xét nghiệm sớm HIV; người được chẩn đoán nhiễm HIV sống tích cực, tiếp cận sớm dịch vụ điều trị và tuân thủ điều trị, xét nghiệm tài lượng HIV định kỳ; Đồng thời cũng giúp người cung cấp dịch vụ và cộng đồng giảm kỳ thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS.
Bà Caryn R.McClelland, Phó Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam cho biết, Việt Nam là một trong những nước tiên phong trong các hoạt động K=K do đã sớm đưa các phát hiện này vào các chính sách và chương trình quốc gia. Việt Nam được đ.ánh giá là có tỷ lệ ức chế virus HIV thuộc hàng cao nhất thế giới. “Chúng ta nên khuyến khích tất cả những người có nguy cơ đi xét nghiệm HIV với mục đích điều trị sớm bằng thuốc kháng virus cho những người có HIV, và điều trị dự phòng trước phơi nhiễm hay gọi là PrEP với mục đích dự phòng cho những người âm tính với HIV. Bằng cách này, chúng ta có thể ngăn chặn sự lây truyền HIV”- bà Caryn cho biết./.
Theo VOV
