Trên khắp hành tinh này, mỗi dân tộc có văn minh và ngôn ngữ riêng nhưng trong mọi cuộc giao tiếp, trong thư từ và những bài diễn văn, bao giờ cũng mở đầu hoặc là kết thúc bằng lời chúc sức khỏe.
Người phương Đông và người phương Tây đón Tết khác nhau, ngay trên lãnh thổ Việt Nam ta, người Khmer đón Tết (Chol Chnam Thmay) vào khoảng giữa tháng 4 dương lịch, người Chăm đón Tết Katê vào cuối tháng 9 dương lịch, người Chro thường đón Tết Yang Pa vào tháng 3 âm lịch… Tuy phong tục đón Tết rất khác nhau nhưng hễ Tết đến, ai ai cũng vui vẻ chúc nhau mạnh khỏe.
Sức khỏe luôn đồng hành với sự an vui. Ai may mắn được sở hữu một cơ thể dù cường tráng đến đâu nhưng nếu thiếu an vui, ít nhất họ cũng không khỏe như họ có thể. Từng có không ít người nghĩ rằng, nếu cơ thể luôn tiếp nhận đầy đủ dưỡng chất, ta nhất định sẽ khỏe và thực tế cho thấy điều này không hoàn toàn sai nhưng cũng không đúng. Chúng tôi không dám lạm bàn đến hệ thống tri thức của ngành dinh dưỡng học hay khoa học rèn luyện thể chất, chỉ xin có một vài lời về sự gắn kết chặt chẽ của sức khỏe với an vui. Nhà Phật thường chúc nhau Thân tâm thường lạc nghĩa là thân thể và tâm trí luôn an vui.
Vượt ra ngoài quan niệm ngỡ như rất riêng của nhà Phật, lời chúc quý hóa này đã trở nên rất phổ biến với xã hội Việt Nam mỗi khi có dịp gặp nhau, đặc biệt vào ngày đầu năm mới. Ai có thật nhiều t.iền, liệu họ có mua được sức khỏe hay không. Khi còn sung sức và hiên ngang đứng vững trên đôi chân của mình, ai cũng uy nghi và tràn đầy sức sống, xem mọi việc nhẹ như lông hồng nhưng đến một lúc nào đó, chẳng may phải nằm trên giường bệnh, ta mới thấy mình bé nhỏ và yếu ớt ra sao. Bấy giờ, ai ai cũng ước gì mình có thể đổi mọi thứ để lấy lại sức khỏe.
Không ít người nhấn mạnh đến bí quyết sống khỏe nhưng làm sao có được bí quyết khi chẳng ai trong chúng ta biết được bí quyết là gì, hơn thế, còn phải dựa dẫm vào các bác sĩ khi sức khỏe có vấn đề cần quan tâm. Đôi khi những gì tạm gọi là bí quyết lại hay trú ngụ ở những địa chỉ rất bình thường. Không phải ngẫu nhiên ông bà ta sử dụng câu chúc Thân tâm thường lạc, chúc nhau thân thể khỏe mạnh, tâm trí an lành để luôn luôn có được niềm vui sống.
Thân là cơ thể, là tấm thân cha mẹ cho mình, Tâm là trái tim, là tình cảm, là tình yêu, là nếp nghĩ, Thường là luôn luôn, còn Lạc tuy cùng một cách viết nhưng có ba âm với ba nghĩa khác nhau. Khi đọc là Lạc, chữ này có nghĩa là vui, khi đọc là Nhạc, chữ này có nghĩa là âm nhạc hay nhạc cụ còn khi đọc là Dược, chữ này lại có nghĩa là thuốc thang. Thật thú vị phải không, niềm vui, âm nhạc và thuốc thang là một. Tâm an là khỏe, vui tươi là khỏe, tiếng nhạc vọng từ ngoài vào hay vang lên từ lòng ta ra là khỏe. Đâu phải ngẫu nhiên dân ta có câu “Một nụ cười bằng mười thang thuốc bổ”.
Người xưa dạy rằng:
Tri túc tâm thường lạc
Vô cầu phẩm tự cao.
Nghĩa là:
Biết thế nào là đủ, lòng lúc nào cũng vui
Không cầu cạnh gì ai, phẩm hạnh đã tự vươn cao rồi vậy.
Nói khác hơn, sự an vui hoàn toàn không phải là một khái niệm trừu tượng, ngược lại luôn có căn nguyện rất rõ ràng. Trước hết, ai cũng phải biết giới hạn quyền được hưởng và biết dừng lại trước mọi cám dỗ của cuộc sống. Kẻ tham lam không bao giờ có niềm vui và hạnh phúc, khi biết hối hận, mọi cánh cửa tốt đẹp đối với họ đều đã khép kín hết rồi. Dân gian diễn đạt rất gọn gàng nhưng cũng rất đầy đủ giá trị triết lý rằng “Tham thì thâm”. Sự an vui chân chính cũng luôn tự biết tìm đường xa lánh sự cầu cạnh bởi khi đã cầu cạnh, họ không còn đủ tự tin để hiên ngang đi giữa cuộc đời.
Biết giới hạn quyền được hưởng và biết xa lánh sự cầu cạnh tuy rất quan trọng nhưng sức khỏe của mỗi cá nhân còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác. Là người, ai cũng phải lao động, yếu làm theo cách của yếu, mạnh làm theo cách của mạnh, trẻ làm theo cách của trẻ, già làm theo cách của già, nữ làm theo cách của nữ, nam làm theo cách của nam… Người đàng hoàng luôn luôn coi lao động là lẽ sống tốt đẹp nên họ tự nguyện lao động, vui niềm vui lao động. Khi đã có niềm vui chân chính này, họ thường cảm thấy mình khỏe mạnh hơn, đáng yêu hơn và các thành viên trong gia đình họ vừa cảm kích vừa tự hào về họ. Một chút suy nghĩ trái chiều nào đó cũng thường dễ tìm được cách hóa giải.
Ăn gì, ăn sao cho đúng khoa học đã có bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng. Đau ở đâu và cần phải chữa trị như thế nào đã có bác sĩ chuyên khoa điều trị. Thể chất của chúng ta đã được các bác sĩ chăm sóc cặn kẽ. Còn tinh thần chúng ta? Đã là tinh thần của mình, tất nhiên phải là tinh thần của chính chúng ta chứ không phải của bất kỳ ai. Gần 30 năm qua, tôi có may mắn được lắng nghe tâm tư, tình cảm, những niềm vui và trắc trở của khách tư vấn. Dù muốn hay không tôi cũng phải tìm cách hóa giải để lấy lại sự cân bằng và ứng xử đúng đắn với chồng con và anh em bà con bạn hữu gần xa. Diễn đạt khác hơn, đời sống tinh thần của ta tốt đẹp hay không đều do chính ta xây dựng, bảo vệ và đề cao, khó khăn là đó và dễ dàng cũng là đó.
Không ai có thể phủ nhận rằng đời sống tinh thần nhiều khi còn phụ thuộc vào những yếu tố nằm ngoài ý muốn. Ngày nào cũng đối mặt với kẹt xe và kèm với kẹt xe là bực bội, than thở và cáu gắt. Nếu cứ để tâm trạng ấy kéo dài cộng với quãng đường về nhà xa xôi, thử hỏi chúng ta có căng thẳng không? Một ngày lao động với đủ áp lực rất nặng nề, về nhà, người thân là đối tượng đón nhận tất cả bực bội của mình. Khi con cái hay chồng hoặc vợ phản ứng, ta càng khó chịu nên ăn không ngon, ngủ không yên. Ăn không ngon, làm sao hấp thu dưỡng chất tốt. Đã ấm ức như vậy, khi vào giường lời thủ thỉ và cử chỉ yêu thương đầy thi vị dần dần tan biến. Hôm sau, vì thiếu ngủ nên ta lại mệt mỏi và vì mệt mỏi nên ta tiếp tục bực bội… Vòng luẩn quẩn này không chịu buông tha, ta khó có hy vọng sang năm mới vạn sự sẽ thay đổi theo chiều hướng tươi sáng hơn.
Nếu không thể thay đổi được hoàn cảnh sống, ta nên chấp nhận và sử dụng thời gian sao cho thật có ích. Nhiều bà mẹ thường than vãn rằng sự nghiệp thành công ngoài mong đợi, nhưng lại thiếu thời gian dành cho con, cho chồng. Khi đi đường chẳng may bị kẹt xe chẳng hạn, thay vì cáu kỉnh ta có thể cúi xuống trò chuyện với con, biết được ngày hôm nay ở trường có gì vui, có gì buồn và ta có thể yên tâm về nhà trễ một chút. Có câu chuyện mang tính ước lệ rằng, một người đàn ông ở phương Tây có vợ và hai con. Ông trồng một cây trước cửa nhà. Mỗi sáng trước khi đi làm ông đều đến trước cây và thì thầm. Nói xong, ông đi làm. Đến chiều đi làm về trước khi vào nhà ông lại tới cây thủ thỉ. Ông được cấp trên nhận xét là nhân viên năng nổ, lúc nào cũng tươi cười với đồng nghiệp. Đồng thời ông là người đàn ông tốt, luôn dành tình cảm cho vợ và con. Ai cũng phải lo cơm, áo, gạo, t.iền, ốm đau, bệnh tật, chút khác biệt trong suy nghĩ của các thành viên trong gia đình và áp lực công việc ở công sở… Nhưng trước khi rời nhà, ông đã gửi hết điều chưa vui cho cây và khi về nhà, mọi bận tâm nơi công sở ông chia sẻ với cây. Vì vậy, tinh thần ông lúc nào cũng thanh thản, gặp ai cũng đều vui vẻ tươi cười.
Tương tự như ông, tôi luôn giữ được thái độ vui vẻ với mọi người, không để lại chút phiền toái nào trong tâm trí. Điều này có được một phần nhờ tính chất đặc trưng của công việc. Lúc nào tâm cũng an vui mới có thể mở rộng tấm lòng, sẵn sàng đón nhận và lắng nghe mọi người. Nỗi bận tâm của mình nhanh chóng biến thành hạt bụi trong đời sống và lập tức bị thổi bay đi. Trong mỗi chúng ta, nói chung ai cũng có lúc không bằng lòng với mình nhưng điều đơn giản cần có là thái độ chấp nhận sự không hoàn hảo vì chẳng ai hoàn hảo cả. Mỗi ngày, ta hãy gắng hoàn thiện mình một chút, nhìn mọi người bao dung hơn một chút, bao dung với con mình và nhất là bao dung với bạn đời của mình.
Đời chẳng ai nói buồn khỏe, chỉ nói vui khỏe thôi nhưng đừng nghĩ ngày nào cũng phải vui vì như vậy sẽ là bất bình thường. Buồn và vui là những cung bậc rất tự nhiên của cuộc sống, có lẽ hãy cùng chia sẻ với nhau để thay đổi cách nhìn về cuộc sống. Không ai làm thầy thuốc chữa trị tâm trí của mình tốt hơn chính bản thân mình. Trong nhận thức cũng như trong hành vi ứng xử chúng ta nên sẵn sàng chấp nhận thất bại, chấp nhận những gì chưa trọn vẹn và chấp nhận cả những nhược điểm của người bạn đời, của con mình và đồng nghiệp của mình. Chấp nhận để từng bước tìm cách hạn chế và đẩy lùi. Đó là t.iền đề căn bản để xây dựng cuộc sống vui khỏe và an lạc. Yêu thương giúp ta có sức mạnh để giải quyết những điều trái ý, chuẩn bị tâm trí khỏe mạnh để bình tĩnh đón nhận những biến cố có thể xảy ra trong cuộc đời. Khi cần ta cũng nên khóc nếu tiếng khóc ấy khiến ta nhẹ nhõm cõi lòng. Xin đừng bao giờ mang theo, tốt nhất hãy dứt khoát đặt nỗi bận tâm xuống để bước đi cho nhẹ nhàng.
Chuyên gia tâm lý – TS. Lý Thị Mai
Theo SK&ĐS
Lặng lẽ tỏa hương… những chiến sĩ thầm lặng giúp việc cho bác sĩ
Đến Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, bạn sẽ chẳng khó để bắt gặp hình ảnh nhân viên mặc áo blouse trắng đang tất bật đi lại, hướng dẫn người bệnh và thân nhân hay chuẩn bị dụng cụ y khoa, đưa thuốc, dịch truyền hoặc chăm sóc bệnh nhân.
Không phải bác sĩ, họ là điều dưỡng, những người đứng cạnh giúp việc bác sĩ, lặng lẽ phía sau nụ cười của mỗi bệnh nhân, góp phần quan trọng tạo dựng nên hình ảnh đẹp của bệnh viện.
Gian nan muôn vàn… nghề điều dưỡng
Làm điều dưỡng đã vất vả, làm điều dưỡng ở bệnh viện ngoài công lập theo tiêu chuẩn khách sạn 5 sao đòi hỏi khắt khe về dịch vụ như Bệnh viện Đa khoa Phương Đông “áp lực” càng lớn hơn. Hiểu rõ điều ấy nên mỗi điều dưỡng đều cố gắng làm tốt nhất vai trò của mình đồng thời liên tục học hỏi, trau dồi nâng cao chuyên môn nghiệp vụ nhằm mang tới những trải nghiệm “đi viện thoải mái như ở nhà” cho người bệnh và gia đình.
Nhắc tới vai trò, điều dưỡng là bộ phận góp phần không nhỏ vào quá trình điều trị của bệnh nhân. Điều dưỡng vừa phải làm công việc chuyên môn, phát thuốc, tiêm thuốc, truyền dịch, thay băng… vừa phải động viên, chăm sóc sức khỏe tinh thần cho người bệnh, giúp họ làm quen với môi trường bệnh viện để an tâm chữa trị… Việc chăm sóc phải chu toàn từ a-z, thậm chí cả tắm rửa, gội đầu, vệ sinh cá nhân giúp người bệnh.
Điều dưỡng khoa nội sấy tóc, chải đầu giúp bệnh nhân
So với các khoa thì điều dưỡng khoa phụ sản, khoa nhi có phần vất vả, cần sự khéo léo hơn bởi lượng khách nội trú đông và đối tượng là bà mẹ, trẻ nhỏ cần được phục vụ nhiều, đòi hỏi tỉ mỉ.
Kể về những ngày làm việc tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, cô Quản Thị Hoa (59 t.uổi, Điều dưỡng trưởng khoa Nhi) chia sẻ: “Đa số bệnh nhi nội trú tại khoa chỉ có ông hoặc bà trông nên mấy cô cháu điều dưỡng ở khoa thường phải kiêm cả bế bé, chơi cùng bé hoặc xuống căng-tin xếp hàng mua cơm giúp. Còn việc dỗ dành cho trẻ uống thuốc là công việc hàng ngày. Nghe tưởng đơn giản nhưng làm rồi mới thấy mệt hơn công tác chuyên môn rất nhiều bởi thường trẻ rất sợ uống thuốc rồi dễ nôn trớ, nếu không bình tĩnh, khéo léo xử lý sẽ rất dễ cáu giận làm ảnh hưởng xấu tới tâm lý của cả trẻ lẫn bố mẹ”.
Điều dưỡng Quản Thị Hoa đang chuẩn bị thuốc tiêm cho bé.
Chẳng phải ngẫu nhiên người ta nói điều dưỡng là nghề “làm dâu trăm họ”. Bởi ngoài giờ giấc làm việc không cố định, điều dưỡng viên còn phải chăm sóc nhiều người cùng một lúc. Mỗi bệnh nhân mỗi khác về tính cách, bệnh tình, thái độ ứng xử cộng thêm tinh thần bị ảnh hưởng do đang phải mang trong mình bệnh tật không mong muốn, nhất là những người mắc bệnh nan y. Ai rơi vào hoàn cảnh ấy cũng sẽ cảm thấy rối bời trong nỗi lo lắng, sợ hãi, có khi là suy nghĩ tiêu cực, tuyệt vọng dẫn đến một số hành động thiếu kiểm soát. Để có thể gần gũi trò chuyện, thấu hiểu tâm lý, nguyện vọng của họ không đơn giản chút nào. Nếu không có sự nhẫn nại, lòng yêu thương người, nhiệt huyết với nghề thì khó mà làm được công việc này.
Cô Nguyễn Thị Bích Liên (58 t.uổi, Điều dưỡng khoa Nhi) tâm sự: “Điều dưỡng là nghề mà công trạng ít nhưng công việc thì rất vất vả. Có những đêm trực chỉ có hai điều dưỡng, mà bệnh nhi lại nhiều, nhiều bệnh nặng, hết phòng này phòng kia gọi liên tục, tôi không có phút nào ngơi tay. Lại có những buổi hết ca trực rồi vẫn phải nằm nghỉ lại bệnh viện vì quá mệt. Nếu không yêu nghề có lẽ tôi đã từ bỏ lâu rồi…”. Câu chuyện đang dở, chuông điện thoại kêu, cô Liên lại vội vã cầm tập Phiếu công khai và thực hiện thuốc dày xuống phòng bệnh nhi. “Công việc của điều dưỡng là thế đấy cháu, thường xuyên là ngủ không ra giấc, ăn chẳng trọn bữa, muốn ngồi tập trung làm một việc gì đó cũng rất khó huống chi nghỉ ngơi”.
Coi bệnh nhân như người thân của mình
Đây chính là nét đẹp đáng quý của những người điều dưỡng tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông. Giữa bộn bề công việc, giữa vô vàn những áp lực có tên và không tên, các điều dưỡng luôn lấy bệnh nhân làm trung tâm, coi họ như anh, em hay cô bác họ hàng nhà mình. Từ đó, nhẫn nại chăm sóc, lắng nghe để thực sự cảm thông, cùng họ vượt qua nỗi đau về cả thể xác và tinh thần.
Đã làm điều dưỡng, ai chẳng có lần chứng kiến cảnh bệnh nhân tức giận, sợ hãi mà nặng lời, không hợp tác điều trị. Hay những khi đang thay đồ ra về, bác sĩ thông báo có ca mổ lại vội vã chuẩn bị dụng cụ cùng bác sĩ vào phòng phẫu thuật. Và sẽ càng không thiếu cảnh trực đêm ở bệnh viện, đó là đặc thù của ngành y. Là điều dưỡng càng phải trực đêm nhiều, càng phải sát sao hơn với bệnh nhân bởi chỉ cần một chút lơ đãng thôi cũng khiến tình trạng bệnh nhân trở nên xấu hơn.
“Lúc bệnh tật đau đớn người ta thường không kiềm chế được bản thân nên hay có những câu nói, lời lẽ xúc phạm đến mình. Nếu để bụng chắc tôi đã mặc kệ bệnh nhân. Nhưng lúc ấy tôi lại đặt mình vào vị trí bệnh nhân để hiểu họ và thấy đó là điều hết sức bình thường rồi tiếp tục nhẹ nhàng trò chuyện, động viên cùng họ cố gắng vượt qua đau đớn. Ngay sau đó họ bình tĩnh lại liền đến xin lỗi, cảm ơn rối rít tôi vì đã giúp họ. Cứ thế tôi thấy bệnh nhân gần gũi giống như người nhà mình thôi”, anh Nguyễn Hữu Vân (33 t.uổi, Điều dưỡng Khoa gây mê) chia sẻ.
Điều dưỡng viên luôn mỉm cười thân thiện và chu đáo với người bệnh
Từ những nụ cười của bệnh nhân giúp người điều dưỡng thêm yêu nghề
Không phải chỉ có gian nan, đằng sau đó còn là niềm vui khôn tả xiết khi cứu được người bệnh khỏi lưỡi hái tử thần, hạnh phúc của người điều dưỡng thật đơn giản khi chứng kiến cảnh gia đình bệnh nhân được đoàn tụ bên nhau mạnh khỏe, nhìn thấy những nụ cười và những cái nắm tay thân ái, đầy ấm áp…
Bấy nhiêu điều nho nhỏ, tưởng chừng bình thường ấy lại chính là liều thuốc tinh thần lớn lao giúp mỗi người điều dưỡng vượt qua mệt mỏi, áp lực, thêm yêu nghề sâu sắc và cống hiến nhiều hơn nữa cho bệnh viện, cho ngành y tế. Ở ngoài kia, khi bệnh nhân, khách hàng có lời khen dành cho bệnh viện thì trong này những người điều dưỡng vẫn đang vội vã những bước chân nơi khoa phòng nào đó chẳng màng một lời tuyên dương hay tấm bằng khen.
Nụ cười của bệnh nhân và gia đình chính là hạnh phúc với mỗi người điều dưỡng
Khi được hỏi “Cô có yêu nghề không?” cô Nguyễn Thị Bích Liên (58 t.uổi, Điều dưỡng khoa Nhi) chỉ cười: “Làm điều dưỡng tới t.uổi này rồi nếu chỉ nói yêu nghề là chưa đủ. Tôi coi đó như một duyên phận của cuộc đời mình. Dù rằng tình yêu ấy không được chồng và các con ủng hộ. Có một chuyện vui chia sẻ luôn là, con trai tôi học rất tốt môn sinh. Có thời gian tôi muốn định hướng con theo ngành y và ngay lập tức nhận được cái lắc đầu của con. Con bảo rằng nhà có một người vất vả như mẹ là đủ lắm rồi.” Thế mới thấy những người theo nghề điều dưỡng cần có sự quyết tâm và hi sinh rất lớn. Đâu chỉ có áp lực từ phía bệnh nhân mà còn từ gia đình. Để hết mình với người bệnh, để được sống trọn đam mê với nghề là cả một chặng đường đầy gian nan.
Tại Phương Đông, có những điều dưỡng trẻ chỉ vừa mới ra trường 1, 2 năm và cũng có những điều dưỡng đã ở t.uổi “ông, bà”, làm nghề hàng chục năm. Tuy t.uổi đời khác nhau nhưng điểm chung ở họ chính là lòng nhiệt huyết với nghề và sự thấu hiểu tâm lý, thương người bệnh như người thân của mình. Chính họ đang từng ngày “thắp sáng” niềm tin, “nâng niu từng sự sống” từ ngôi nhà chung mang tên Phương Đông. Xin tạm kết câu chuyện về người điều dưỡng Bệnh viện Phương Đông với những dòng thơ đầy cảm xúc và lắng đọng của một người trong cuộc:
“Anh ơi hãy hiểu cho em
Đã làm điều dưỡng nhiều đêm vắng nhà
Gần mà lại cứ phải xa
Để anh nhung nhớ vào ra đợi chờ
Bệnh nhân lúc tỉnh khi mơ
Nên em thức trắng mệt phờ phạc đêm
Nghe từng nhịp đ.ập trái tim
Đếm từng giọt nước nổi chìm tử sinh
Lương y từ mẫu hết mình
Em thương con với nhớ anh từng giờ
Biết rằng con đợi chồng chờ
Bệnh nhân từng phút cậy nhờ nghề em”.
Nguyên Cuc
Theo congly.vn
