Nhức đầu, buồn nôn, ngứa… là những tác dụng phụ không mong muốn khi sử dụng phương pháp gây tê tủy sống. Vì vậy, trước khi sinh, chị em cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để lựa chọn phương pháp sinh phù hợp.
Mới đây, tại Đà Nẵng, một sản phụ đã t.ử v.ong và một sản phụ nguy kịch sau khi mổ sinh tại BV Phụ nữ Đà Nẵng. Cơ quan chức năng nghi ngờ do thuốc tê nên đã lấy mẫu đi xét nghiệm, đồng thời thông báo ngừng sử dụng loại thuốc tê trên. Thông tin trên đã khiến nhiều phụ nữ lo lắng, nhất là với chị em chuẩn bị sinh và có ý định sinh mổ. Vậy phương pháp gây tê tủy sống là gì, có nguy hiểm hay không?
Theo PGS.TS Trần Danh Cường, Giám đốc BV Phụ sản TƯ, gây tê tủy sống khi mổ đẻ là phương pháp gây tê vùng, được thực hiện bằng cách tiêm thuốc vào vùng dịch não tủy ở vị trí giữa lưng để gây tê cục bộ. Phương pháp này giúp sản phụ vẫn giữ được tỉnh táo, điều hòa huyết áp và nhịp tim trong quá trình mổ lấy thai, đồng thời giảm thiểu xác suất nguy hiểm xảy ra cho trẻ tới mức thấp nhất có thể.
So với gây mê thì gây tê là biện pháp giảm đau khi sinh mang lại nhiều ưu điểm hơn cho các sản phụ. Sản phụ vẫn hoàn toàn tỉnh táo, huyết áp và nhịp tim điều hòa, hạn chế tối đa nguy hiểm cho cả mẹ và con.
Tuy nhiên, phương pháp này cũng có nhiều tác dụng phụ, bao gồm:
Nhức đầu
Hầu hết các trường hợp sinh mổ đều ghi nhận sản phụ bị đau đầu do tác dụng phụ của gây tê tủy sống. Nguyên nhân chủ yếu là do dịch não tủy rò rỉ qua lỗ thủng màng cứng, làm giảm lớp rào cản đệm của dây thần kinh cảm giác, tăng áp lực não tùy, khiến bệnh nhân cảm thấy đau nhức đầu, đặc biệt là vùng xung quanh trán, sau mắt hoặc đáy hộp sọ. Nhiều sản phụ còn đau xuống vùng cổ. Những cơn đau có thể kéo dài hoặc đau từng cơn, đau nhói.
Nhức đầu khiến sản phụ mệt mỏi, có thể buồn nôn, nhạy cảm với ánh sáng. Tác dụng phụ này thường xuất hiện sau vài ngày kể từ khi sinh mổ, cũng có trường hợp xuất hiện ngay sau khi sinh và sẽ biến mất sau khoảng vài ngày.
Sử dụng phương pháp gây tê tủy sống, sản phụ có thể gặp phải những tác dụng phụ không mong muốn
Buồn nôn, nôn ói
Ngay sau khi thuốc tê được tiêm vào cột sống, sản phụ có thể cảm thấy buồn nôn, thậm chí là nôn mửa. Đây là phản ứng khá phổ biến nhưng sẽ nhanh chóng biến mất khi thuốc tê hết tác dụng, không ảnh hưởng gì đến sức khỏe của sản phụ và thai nhi.
Ngứa
Thuốc gây tê có thể khiến sản phụ cảm thấy ngứa ngáy, khó chịu do tác dụng của thuốc giảm đau được thêm vào trong thuốc tê. Tình trạng ngứa sẽ giảm dần và hết sau khoảng 1 – 2 ngày. Tuy nhiên, vẫn có nhiều trường hợp sản phụ ngứa nghiêm trọng và kéo dài.
Ớn lạnh
Ngay sau khi mổ lấy thai, vẫn nằm trên giường mổ, sản phụ có thể bị ớn lạnh. Khi trở về phòng hậu phẫu hoặc giường bệnh thường, sản phụ nên đắp chăn, mặc quần áo kín, đi tất để tránh bị nhiễm lạnh. Lúc này, cơ thể sản phụ đang rất yếu nên rất dễ có tác động xấu đến sức khỏe.
Suy hô hấp và tuần hoàn nhẹ
Nếu thuốc gây tê di chuyển cao hơn trong tủy sống so với dự định thì bệnh nhân có thể bị phong tỏa thần kinh hay còn gọi là phong tỏa cột sống. Trường hợp này thường xảy ra với các bệnh nhân béo phì, có t.iền sử dị ứng thuốc gây mê.
Khi bị tác dụng phụ này, sản phụ sẽ có biểu hiện khó thở, tê cánh tay, cử động cánh tay, vai và thân yếu. Kèm với đó là cảm giác buồn nôn, nôn mửa. Nếu được cho thở oxy và tiêm tĩnh mạch để điều chỉnh nhịp tim và huyết áp thì tình trạng này cũng sẽ ổn định và không đáng lo ngại.
Trên thế giới cũng như ở Việt Nam, gây tê tủy sống là phương pháp được sử dụng phổ biến trong mổ đẻ, chiếm hơn 95%. Gần 5% còn lại là những trường hợp đặc biệt, có nguy cơ xảy ra tai biến cao, phải dùng phương pháp gây mê toàn thân.
Theo GS.TS Nguyễn Viết Tiến, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế, từng có một số trường hợp gặp biến chứng do phương pháp gây tê tủy sống khi mổ lấy thai cho những sản phụ có nguy cơ tai biến cao. Vì vậy, Bộ Y tế đã có công văn yêu cầu các cơ sở khám chữa bệnh không sử dụng phương pháp gây tê tủy sống ở các sản phụ có nhau t.iền đạo thể trung tâm hoặc bán trung tâm, nhau bong non, t.iền sản giật nặng, sản giật.
Theo GS Nguyễn Viết Tiến, trong y khoa, mổ đẻ chỉ được các bác sĩ chỉ định trong các trường hợp như: Thai phụ có những bệnh lý như cao huyết áp, huyết áp tăng cao không điều chỉnh được bằng thuốc gây nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi; thai phụ sinh khó, kéo dài thời gian chuyển dạ hay thai nhi bị kém phát triển trong tử cung, quá ít nước ối, có dấu hiệu suy thai, cần phải đưa thai ra ngay, nếu không sẽ nguy hiểm cho tính mạng của thai nhi.
Linh Trần
Theo phunuvietnam
Bệnh viện đồng loạt đổi thuốc gây tê sau tai biến sản khoa ở Đà Nẵng
Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, Bệnh viện Phụ sản TƯ đều đổi thuốc gây tê thay thế cho Bupivacaine – thuốc nghi gây tai biến sản khoa ở Đà Nẵng.
Một số bệnh viện tại Hà Nội cho biết vừa tìm thuốc gây tê khác thay thế Bupivacaine WPW Spinal 0,5% Heavy do Công ty Cổ phần Dược phẩm Trung ương CPC I cung cấp. Đây là loại thuốc liên quan đến tai biến sản khoa khiến hai sản phụ c.hết và một nguy kịch ở Đà Nẵng.
Chuyên gia thuộc Hội đồng thuốc của Bệnh viện Bạch Mai cho biết, Bupivacaine WPW Spinal 0,5% Heavy là thuốc gây tê duy nhất trúng thầu qua đấu thầu tập trung tại Sở Y tế Hà Nội vừa qua. Bệnh viện cũng sử dụng kết quả đấu thầu này nên tạm thời sẽ được thay thế bằng thuốc Anaropin 5mg/ml lọ 10ml. Thuốc này có tác dụng giảm đau cấp, giảm đau sau phẫu thuật và khi sinh.
Thuốc gây tê Bupivacaine WPW Spinal 0,5% Heavy tạm ngừng sản xuất và sử dụng.
Bệnh viện Phụ sản Hà Nội cũng vừa thay thế thuốc gây tê Bupivacaine WPW Spinal 0,5% Heavy bằng thuốc Chirocaine. Đây là thuốc gây tê, giảm đau phẫu thuật, gây tê ngoài màng cứng, gây tê khi sinh mổ…
Tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương hiện cho ngừng sử dụng thuốc Bupivacaine WPW Spinal 0,5% Heavy và đang trong quá trình tìm thuốc khác thay thế.
Mới đây, Công ty Cổ phần Dược phẩm Trung ương CPC I có văn bản gửi các bệnh viện cho biết đã gửi thuốc Bupivacaine WPW Spinal Heavy 0,5% đi kiểm nghiệm tại Viện Kiểm nghiệm Thuốc Trung ương.
Ngày 22/11, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) có văn bản chỉ đạo yêu cầu Công ty Cổ phần Dược phẩm Trung ương CPC I khẩn trương có giải pháp thay thế thuốc Bupivacaine WPW Spinal Heavy 0,5% trúng thầu để đảm bảo thực hiện hợp đồng ký kết theo quy định, và đảm bảo nhu cầu khám bệnh, chữa bệnh của nhân dân.
Cục Quản lý Dược cũng yêu cầu Công ty Cổ phần Dược phẩm Trung ương CPC I phải phối hợp với các đơn vị chức năng triển khai các nội dung theo chỉ đạo của Cục, đồng thời gửi báo cáo về giải pháp thay thế thuốc Bupivacaine trước ngày 26/11/2019.
Theo thống kê của Cục Quản lý Dược, hiện có 18 thuốc tiêm chứa hoạt chất tương tự sản phẩm liên quan tai biến của các nhà sản xuất từ: Pháp, Ấn Độ và Việt Nam được cấp visa lưu hành tại Việt Nam.
Cục Quản lý Dược yêu cầu các Sở Y tế tỉnh, thành phố và các bệnh viện rà soát lại danh mục thuốc trúng thầu. Ngoài 3 ca tai biến xảy ra tại Đà Nẵng còn có những trường hợp tương tự xảy ra ở những địa phương khác, như ở Cần Thơ và những nơi đang có thống kê gửi về Bộ Y tế.
Theo VTC
