TP HCM – Hơi mệt, anh Tuấn 25 t.uổi ở quận Thủ Đức, gắn mặt nạ vào bình oxy mini hít nhiều hơi dài. Anh mua cả chục bình vì hít “dễ chịu”.
Được một người bạn tặng 4 bình oxy mini, Tuấn ban đầu chỉ muốn hít cho thơm vì không có nhu cầu sử dụng. Sau hơn hai tuần dùng, anh cảm thấy thích và mua nhiều hơn. Bình oxy nhỏ gọn, anh bỏ trong balo mang đi làm để hít hàng ngày.
“Không biết vì lý do tâm lý hay không, mỗi khi mệt mỏi do áp lực công việc, tôi lại mang bình oxy ra để hít. Thay vì hút t.huốc l.á thì việc hít oxy mùi bạc hà thơm mát thích hơn nhiều”, anh Tuấn nói.
Sống ở khu vực có nhiều công trường đang thi công, lo sợ khói bụi ảnh hưởng không khí nên chị Thủy, (quận 9) sử dụng bình thở oxy tại nhà để tự “cứu” mình. Chị cho rằng vài phút thở oxy tinh khiết sẽ bù đắp lại cho cơ thể những lúc hít phải khói bụi.
“Mỗi tối, tôi vừa làm việc vừa thở bình oxy. Sử dụng nhiều rồi thành thói quen, cách nhiều ngày mà không thở oxy là thấy người khó chịu”, chị nói. Hiện chị đã sử dụng bình oxy được hơn 3 tháng, trung bình mỗi tuần khoảng 5-7 bình.
Bình oxy được gắn mặt nạ ở đầu ống van, khi người dùng ấn nút van, oxy sẽ xả ra ngoài. Ảnh: Cẩm Anh
Anh Mai, chủ một cửa hàng bán thiết bị y tế quận Bình Thạnh, cho biết oxy tinh khiết được nén trong một bình nhôm thông qua cơ chế điều áp (nạp với áp suất chuẩn chứ không dùng các chất khác để đẩy khí). Khi ấn nút trên nắp bình, oxy được xả ra và người dùng hít vào một cách tự nhiên.
Bình thở oxy mini được bán trên thị trường với nhiều dung tích từ 1.000-8.000 ml, được đóng kín trong bình có van khóa. Thành phần gồm oxy tinh khiết 98%; hương bạc hà, nho, cam… khoảng 0,002% dùng để phân biệt với không khí thông thường. Mỗi bình được 110-150 lần hít thở, đủ sử dụng gần 10 phút.
Bình oxy mini cầm tay sử dụng cho bệnh nhân cần thở thường xuyên như mắc bệnh tim, hen suyễn, người mang thai, vận động viên thể thao. Bình cũng có thể sử dụng như một thiết bị hỗ trợ khi xảy ra sự cố hỏa hoạn, ngộ độc khí…
Thị trường bình oxy mini đa dạng thương hiệu, xuất xứ từ Việt Nam, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ… Giá có mức dao động lớn, từ 150.000 đồng đến hơn một triệu đồng, tùy chất lượng, dung tích và thương hiệu. Sản phẩm được bán tại các cửa hàng thiết bị y tế, trang web thương mại điện tử…
Tại một cửa hàng bán bình oxy ở quận 10, nhân viên tư vấn cho biết mỗi ngày có hàng chục khách hàng đến tìm hiểu loại bình oxy này. Ban đầu là những bệnh nhân về đường hô hấp, người tập thể thao. Gần đây đa số khách hàng là những người thường xuyên làm việc trí óc căng thẳng, muốn thở oxy để giảm stress, những gia đình sinh sống ở những nơi ô nhiễm, khói bụi.
“Khách đa số mua sỉ, 25 đến 100 bình để sử dụng lâu dài. Họ mua cho cả gia đình hoặc cho công ty nhỏ để phòng ngừa những trường hợp khẩn cấp”, nhân viên này nói.
Bình oxy mini được quảng cáo có thể dùng cho tất cả mọi người. Tuy nhiên các chuyên gia y tế cho rằng oxy nguyên chất như là một loại thuốc, không phải ai cũng nên sử dụng.
Bác sĩ Quách Minh Phong, Trưởng Đơn vị hô hấp, Bệnh viện Quận 2, cho biết oxy cũng như các loại thuốc khác, khi sử dụng cần phải có chỉ định của bác sĩ. Trong quá trình điều trị, bác sĩ chỉ định thở oxy cho những bệnh nhân bị suy hô hấp cấp do cơn hen phế quản cấp, đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, viêm phổi, ngộ độc cấp làm giảm khả năng vận chuyển oxy của m.áu… Một số trường hợp mạn tính như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, xơ phổi, phải dùng oxy lâu dài tại nhà sau khi được điều trị qua đợt cấp. Đối với những người không bị suy hô hấp sẽ không có chỉ định dùng oxy.
Trước khi cho người bệnh thở oxy, bác sĩ phải đo oxy qua mao mạch đầu ngón tay hoặc phân tích khí m.áu động mạch. Sau đó xác định liều lượng oxy như một lít, hai lít hay ba lít trong một phút, thời gian sử dụng trong ngày bao lâu.
“Trong y khoa, oxy không được chỉ định dành cho người tập thể dục mệt, giảm stress hay ứng phó với không khí ô nhiễm ngoài trời. Muốn thở oxy tại nhà cần phải có chỉ định của bác sĩ và được theo dõi chặt chẽ, tuân thủ tuyệt đối những chỉ định về liều lượng, thời gian thở”, bác sĩ Phong khuyến cáo.
Thở oxy quá nhiều sẽ gây ức chế trung tâm hô hấp, làm chậm nhịp thở, giảm thông khí, tăng CO2 m.áu, giảm hoạt động bạch cầu, khô niêm mạc miệng, mũi họng. Khí phế quản nếu không được làm ẩm tốt nên dễ gây viêm phổi, tắc đờm và tạo cảm giác khó chịu cho bệnh nhân.
Nồng độ oxy quá cao có thể tổn thương màng phế nang – mao mạch và phổi. Thở oxy lâu dài khiến cơ thể mệt mỏi, đau đầu chóng mặt, ù tai, bong võng mạc ở trẻ sơ sinh, nhất là trẻ sơ sinh non tháng. Vì vậy, tránh lạm dụng thở oxy một cách tùy tiện, nhất là với người không bị bệnh.
“Ngoài ra, oxy là chất dễ gây cháy nổ nhanh và mạnh. Một bình oxy 12 lít nếu cháy nổ có thể làm sập một căn nhà hai tầng. Do đó, khi sử dụng tại nhà nếu không được đảm bảo an toàn sẽ rất nguy hiểm”, bác sĩ Phong khuyến cáo.
Cẩm Anh
Theo VNE
Mua bình oxy về thở sẽ tan bụi mịn?
Trước thông tin không khí ô nhiễm, có bụi mịn, nhiều người tìm mua các bình oxy mini về thở, thuê các bình oxy y tế về nhà, hoặc tìm đến các spa có phòng thở oxy… với mong muốn tốt cho sức khỏe.
Một người đang sử dụng bình oxy mini – Ảnh: T.Dương
Chị N.T.H.T. (36 t.uổi, ngụ ở Q. Bình Thạnh, TP.HCM) kể từ khi nghe thông tin không khí ô nhiễm, có bụi mịn, chị và bạn bè của chị đã mua những bình oxy mini về thở để bổ sung năng lượng, có nguồn không khí sạch nhất cho cơ thể. Thực hư ra sao?
Quảng cáo bổ sung nguồn không khí sạch
Một số hãng bình oxy quảng cáo sử dụng bình này cho những bệnh nhân cần thở oxy thường xuyên như những người bị bệnh tim, bệnh hen suyễn.
Có những bình lại ghi rằng “bổ sung năng lượng để luyện tập thể thao”, “sử dụng để có nguồn không khí sạch nhất cho sự sống”, “khi mệt mỏi, căng thẳng, người già suy nhược cơ thể, khó ở”.
Tóm lại, ngoài những bệnh nhân ra thì theo quảng cáo những người bình thường đều có thể sử dụng được.
Tại một phòng spa, một nhân viên còn quảng cáo hít thở oxy trong những phòng thở oxy của spa này sẽ làm cho đầu óc hết mệt mỏi, căng thẳng, da đẹp lên và sức khỏe sẽ tốt hơn vì người thở đã được thở không khí sạch nhất. Thở oxy còn giúp cho người thở loại bỏ được những bụi mịn đang có trong không khí hiện nay.
Bà Lê Thị Tuyết Lan, phó chủ tịch Hội Hô hấp Việt Nam, kể có lần đại diện một sân golf đã mời bác sĩ hợp tác vì họ muốn thành lập một phòng thở oxy để phục vụ cho những người sau khi chơi golf xong. Phòng hồi sức này sẽ có máy lạnh cho người chơi golf nghỉ ngơi và có những máy oxy cho người chơi golf thở.
Lúc đó bác sĩ Tuyết Lan mới trả lời đối với ngành y không có chỉ định oxy cho một người bình thường và đã từ chối.
Chỉ định cực kỳ nghiêm ngặt
Theo bà Tuyết Lan, trong y khoa, không sử dụng oxy liệu pháp cho những người bình thường. Oxy trong y khoa được coi là thuốc nên có cả tác dụng tốt và tác dụng phụ. Chỉ định dùng oxy là cực kỳ nghiêm ngặt.
Chỉ bệnh nhân bị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính mới được sử dụng oxy nhưng các bác sĩ cũng rất cân nhắc vì không phải ai cũng cần thở oxy.
Bác sĩ phải thử m.áu động mạch, phân tích khí m.áu động mạch hai lần cho bệnh nhân rồi mới quyết định. Bệnh nhân đạt những tiêu chuẩn cần dùng oxy mới bắt đầu được sử dụng oxy.
Ngay cả khi quyết định cho bệnh nhân được sử dụng oxy, bác sĩ cũng phải xác định liều lượng oxy là bao nhiêu (ví dụ như 1 lít/phút, 2 lít/phút…), thời gian sử dụng trong ngày là bao nhiêu vì sử dụng oxy là có độc tính phải tái khám để quyết định lại bệnh nhân còn thở oxy tiếp tục hay không.
Ngoài bệnh nhân bị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, bệnh nhân bị suy hô hấp, bệnh nhân suy tim mới được chỉ định thở oxy.
Nguy cơ phù, xơ phổi, cháy nổ…
Chưa kể, khi sử dụng oxy phải rất cẩn thận vì oxy là một chất gây cháy nổ. Do vậy, những nơi sử dụng oxy phải tuyệt đối không được hút t.huốc l.á. Những nơi có oxy cao áp thì không được có một công tắc điện nào trong phòng oxy cao áp vì công tắc điện cũng có thể xẹt ra tia lửa, có nguy cơ cháy nổ. Những điều này cho thấy phải thật cẩn thận khi sử dụng oxy.
Trong y khoa, chưa có cơ sở khoa học nào sử dụng oxy cho một người bình thường. Thở oxy 50% trong suốt hai ngày có thể làm phổi bị phù và xơ phổi. Thở 100% oxy trong vòng một ngày, người thở sẽ bị đau ở vùng xương ức, thở quá hai ngày sẽ bị ngộ độc oxy.
Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại bình oxy, bình lớn, bình nhỏ hoặc máy chiết xuất oxy từ khí trời có thể sạc oxy vào trong một cái bình nhỏ, mang trong túi, đi ra ngoài đường 2-3 tiếng để thở. Dù chọn sử dụng loại bình oxy nào cũng phải có sự chỉ định của bác sĩ.
Nhiều người cho rằng thở oxy sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh hơn, bù đắp lại cho cơ thể những lúc hít phải bụi mịn. Tuy nhiên bà Tuyết Lan khẳng định trong khí trời hiện nay đã có đủ oxy.
Trong khí trời có 150mm thủy ngân oxy, khi đến phế nang còn lại 100mm vì hòa lẫn với các khí ở trong phổi, khi đi vào m.áu động mạch (m.áu đỏ) còn 95mm, khi đến mô còn 40mm thủy ngân oxy. Và khi đến mô nó chỉ cần 40mm thủy ngân oxy, chứ không cần nhiều. Vì nếu nhiều hơn sẽ độc hại cho mô.
Ngay bản thân cơ thể cũng biết oxy là độc cho nên cơ thể cũng lấy oxy theo nhu cầu của mình. Nhu cầu cho tới tận tế bào chỉ là 6mm thủy ngân oxy. Trong khi đó nếu cho thở oxy 100% thì sẽ là 760mm thủy ngân oxy vì không có khí nào đi theo. Như vậy, lúc này khí thở vào sẽ khô khan bằng áp suất khí trời, không tốt, sẽ gây các gốc oxy hóa, sẽ gây tổn hại cho cơ thể. Nếu trẻ sơ sinh mà hít thở oxy với phân áp oxy m.áu động mạch hơn 75 mmHg sẽ gây mù mắt.
Không phải biện pháp để chống đỡ ô nhiễm không khí
Trước tình trạng không khí ô nhiễm hiện nay, bà Tuyết Lan cho rằng không nên xử lý bằng cách thở oxy vì đây không phải biện pháp để chống đỡ ô nhiễm không khí. Để chống đỡ với bụi mịn nên đeo khẩu trang khi ra đường. Sau khi từ ngoài đường tới cơ quan, từ ngoài đường về nhà nên rửa mũi cho sạch sẽ.
Muốn có một cơ thể khỏe mạnh, cần làm cho tim và hệ hô hấp mạnh hơn bằng cách tập luyện hơn 30 phút/ngày và cần biết giới hạn tập luyện của mình ở đâu. Ngoài ra, cần phơi nắng, ăn uống đầy đủ, trong đó lưu ý uống sữa, ăn các loại trái cây như cam, chanh, quýt, bưởi. Khi cơ thể có đầy đủ hồng cầu sẽ tự khắc cung cấp đầy đủ oxy cho cơ thể một cách bình thường nhất.
THÙY DƯƠNG
Theo tuoitre
