Không còn là căn bệnh của những người lớn t.uổi, đột quỵ ngày càng trẻ hóa và đã trở thành mối đe dọa thực sự.
Tại Việt Nam, tỷ lệ người trẻ bị đột quỵ tăng trung bình 2% mỗi năm.
Điều trị bệnh nhân đột quỵ tại Trung tâm Đột quỵ (Bệnh viện Bạch Mai). Ảnh: BVCC.
Thông tin từ Bệnh viện Bạch Mai cho biết, thời gian gần đây, Trung tâm Đột quỵ của bệnh viện liên tục quá tải bởi tiếp nhận người bệnh.
Đặc biệt, có đêm tiếp nhận tới 6 ca bệnh, tất cả đều là người trẻ t.uổi.
Một trường hợp cụ thể, Trung tâm Đột quỵ tiếp nhận nam thanh niên (32 t.uổi) nhập viện trong tình trạng liệt nửa người và không nói được. Nam thanh niên đang chơi cầu lông với bạn thì đột ngột liệt nửa người và nói khó, được bạn đưa thẳng vào Trung tâm Đột quỵ.
Tại đây, nam thanh niên được chẩn đoán nhồi m.áu não cấp giờ thứ 1 do tắc động mạch não giữa phải đoạn M1 và được chỉ định dùng thuốc tiêu huyết khối.
Kíp trực điện quang đã sẵn sàng để rút ngắn tối đa thời gian tái thông mạch m.áu cho ca bệnh này. Sau 30 phút can thiệp, động mạch não giữa phải đã được tái thông hoàn toàn. Nhờ đến viện sớm và được điều trị tái tưới m.áu tích cực bằng cả 2 phương pháp tiêu huyết khối và can thiệp lấy huyết, sau 30 phút can thiệp, động mạch não giữa phải đã được tái thông hoàn toàn. Bệnh nhân đã nhanh chóng hồi phục gần như hoàn toàn, có thể nói chuyện và đi lại như bình thường.
Không được may mắn như trường hợp nói trên, nữ bệnh nhân (40 t.uổi) chuyển từ tuyến dưới lên Trung tâm Đột quỵ (Bệnh viện Bạch Mai) trong đêm. Bệnh nhân có t.iền sử tăng huyết áp nhưng không dùng thuốc. Trong ca làm việc ban đêm, bệnh nhân đột ngột đau đầu và hôn mê. Khi đưa vào bệnh viện tuyến dưới, huyết áp của bệnh nhân lên tới 240/200 mmHg.
Bệnh nhân được đặt nội khí quản, thở máy và chuyển đến Bệnh viện Bạch Mai. Nữ bệnh nhân được chẩn đoán c.hảy m.áu đồi thị phải – cuống não với thể tích m.áu tụ 60ml và có tiên lượng rất nặng, nguy cơ t.ử v.ong.
Đột quỵ là nguyên nhân thường gặp thứ hai gây t.ử v.ong tại Việt Nam. Trong số người sống sót sau đột quỵ, tỷ lệ bị khuyết tật ở mức cao. Đáng báo động hơn, trong những năm gần đây, nhiều trường hợp đột quỵ khi t.uổi đời còn rất trẻ đã không còn là hãn hữu.
Theo báo cáo từ Hội Đột quỵ thế giới, mỗi năm thế giới có hơn 12,2 triệu ca đột quỵ não mới, trong đó hơn 16% xảy ra ở người trẻ 15-49 t.uổi. Về con số t.ử v.ong, mỗi năm có tới 6,5 triệu ca với hơn 6% trong số đó là người người trẻ. Đáng báo động hơn, tỷ lệ t.ử v.ong do đột quỵ được dự đoán sẽ tăng 50%, từ 6,6 ca năm 2020 lên 9,7 triệu ca đến năm 2050.
Trong khi đó, tại nước ta, số liệu từ Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) chỉ ra rằng, độ t.uổi đột quỵ ngày càng trẻ hóa. Cụ thể, tỷ lệ người trẻ và người trung niên chiếm khoảng 1/3 tổng số các trường hợp đột quỵ. Tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ t.uổi tăng trung bình khoảng 2% mỗi năm, trong đó nam giới cao gấp 4 lần nữ giới.
PGS.TS Nguyễn Văn Chi – nguyên Trưởng Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bạch Mai, Chủ tịch Hội Đột quỵ TP Hà Nội đ.ánh giá, đột quỵ ngày càng gia tăng và trẻ hóa tại Việt Nam.
“Kết quả nghiên cứu trước đó tại 10 trung tâm đột quỵ trên toàn quốc với gần 2.500 bệnh nhân cho thấy, người trẻ chiếm 7,6% số ca mắc đột quỵ và bệnh có xu hướng tăng ở những người trẻ. Nhiều cơ sở y tế trên cả nước tiếp nhận bệnh nhân đột quỵ còn rất trẻ”- ông Chi thông tin.
Với những ca đột quỵ trẻ thời gian gần đây, PGS.TS Mai Duy Tôn – Giám đốc Trung tâm Đột quỵ (Bệnh viện Bạch Mai) nhấn mạnh, người trẻ cần cẩn trọng với nguy cơ đột quỵ, một bệnh lý trước đây thường gặp ở người cao t.uổi. Đặc biệt, những bệnh nhân có bệnh lý nền như tim mạch, huyết áp, tiểu đường… cần quản lý tốt, tránh những biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe.
Để phòng tránh nguy cơ đột quỵ, PGS.TS Mai Duy Tôn – Giám đốc Trung tâm Đột quỵ (Bệnh viện Bạch Mai) khuyến cáo, người trẻ nên thường xuyên tập luyện, vận động, kiểm soát cân nặng, từ bỏ thói quen hút thuốc, ăn uống không lành mạnh. Tầm soát các yếu tố nguy cơ của đột quỵ như các bệnh lý tim mạch, huyết áp, mỡ m.áu, tiểu đường… Đặc biệt, khi có một trong các biểu hiện của đột quỵ như giảm thị lực, yếu tay chân, nói ngọng/nói khó, đau đầu, chóng mặt… cần đưa người bệnh đến ngay các đơn vị điều trị đột quỵ để được chẩn đoán, điều trị kịp thời.
‘Thần dược’ chống đột quỵ trong món người Việt hay xào, nấu canh
Một loại rau họ cải mà người Việt hay dùng xào với thịt bò, nấu canh, nấu súp… có thể tạo đột phá trong việc can thiệp đột quỵ
Theo Medical Xpress, các nhà khoa học từ Viện Nghiên cứu tim mạch Úc đã phát hiện một chất hóa học tự nhiên có trong bông cải xanh (súp lơ xanh) có thể được ứng dụng để tạo ra các loại thuốc cứu sinh mới dành cho bệnh nhân đột quỵ hoặc có nguy cơ đột quỵ.
Bông cải xanh là một loại rau quen thuộc trong bữa ăn Việt, chứa một chất hóa học giúp đẩy lùi đột quỵ – Ảnh minh họa từ Internet
Công bố phát hiện trên tạp chí khoa học ACS Central Science, TS Xuyu Liu cho biết “thần dược” trong bông cải khi kết hợp tPA, một loại thuốc làm tan cục m.áu đông, sẽ nâng cao tỉ lệ thành công lên thêm 60%.
Hợp chất tự nhiên này cũng không gây ra bất kỳ dấu hiệu c.hảy m.áu bất thường nào – một tác dụng phụ thường thấy đối với các thuốc làm loãng m.áu.
Ngoài ra, các thí nghiệm t.iền lâm sàng cũng cho thấy hợp chất trong bông cải xanh có thể làm chậm sự khởi phát của đột quỵ.
Do đó, nó vừa có thể được ứng dụng để tạo ra thuốc làm tan huyết khối ở bệnh nhân đã đột quỵ, vừa có thể trở thành thuốc giúp phòng ngừa đột quỵ ở những người có nguy cơ cao.
Nhóm nghiên cứu đang chuyển sang các thử nghiệm lâm sàng với mục tiêu đưa “thần dược” này trở thành một phương pháp có thể được ứng dụng rộng rãi trong vòng 5 năm tới.
Các tác giả không xét đến tác dụng của bông cải xanh khi ăn tự nhiên.
Thực phẩm này cùng với các loại rau họ cải, rau màu xanh lá đậm khác từ lâu đã được khoa học chứng minh là tốt cho hệ tim mạch, giúp giảm nguy cơ đột quỵ, nhồi m.áu cơ tim và nhiều vấn đề nguy hiểm khác.
