Bài thuốc của lương y Nguyễn Kiều về hội chứng thận hư, viêm cầu thận mãn đã có tác dụng với bệnh nhi và người trưởng thành. Tuy nhiên, người bệnh cần phải kiêng khem trong quá trình uống thuốc thì mới đạt kết quả tốt nhất.
Hội chứng thận hư
Hội chứng thận hư là một tập hợp các triệu chứng của bệnh cầu thận mạn tính đặc trưng bởi tình trạng tiểu đạm lượng nhiều lớn hơn hoặc bằng 3.5 gram/1.73m2 da/24 giờ, giảm protein m.áu dưới 60 gram/lít, giảm albumin m.áu dưới 30 gram/lít, phù, tăng lipid m.áu và các rối loạn chuyển hóa khác. Hội chứng thận hư có thể nguyên phát (do bệnh lý tại cầu thận) hoặc thứ phát sau nhiều nguyên nhân khác gây ra.
Triệu chứng viêm cầu thận mãn, hội chứng thận hư là cơ thể phù tay chân. Ảnh minh họa
Triệu chứng đầu tiên của hội chứng thận hư là phù. Đây là triệu chứng mà bệnh thường lưu ý nhất. Phù thường bắt đầu ở mặt, vào buổi sáng lúc mới ngủ dậy, sau đó lan ra toàn thân, phù ở chân, mắt cá, vùng hông lưng khi nằm lâu, phù bìu và phù â.m h.ộ.
Phù ở bệnh nhân hội chứng thận hư có đặc điểm là phù mềm, trắng, ấn lõm, không đau và đối xứng 2 bên. Trường hợp nặng hơn, bệnh nhân có thể phù toàn thân gây tràn dịch đa màng (màng tim, màng phổi, màng bụng) làm bệnh nhân khó khăn trong động tác hô hấp.
Tiểu ít, nước tiểu nhiều bọt do chứa nhiều đạm. Tiểu m.áu và tăng huyết áp ít gặp. Nếu có thường là hội chứng thận hư không thuần túy.
Ba bài thuốc của lương y Nguyễn Kiều
Theo tài liệu của Viện y dược học cổ truyền Việt Nam, năm 1974, do cao sức yếu, sức khỏe của thầy lương y hiệu trưởng Trường Tuệ Tĩnh giảm đi nhiều. Nhưng một bệnh nhân đến với thầy, thầy vẫn hết lòng cứu chữa với trách nhiệm cao nhất.
Nguyễn Kiều là người được nguyên Thủ tướng Phạm Văn Đồng trực tiếp giao nhiệm vụ thành lập Trường Tuệ Tĩnh để tưởng nhớ công lao vị đại danh y. Lương y Nguyễn Kiều là vị thầy thuốc có kiến thức về y học cổ truyền tâm huyết với sự nghiệp đào tạo các thế hệ tiếp nối và đã có những cống hiến vô cùng quý báu cho sự nghiệp thuốc nam của nước nhà.
Tài liệu ghi chép lại cho hay, một bệnh nhân mắc hội chứng thận hư đó là cháu Kham 11 t.uổi, con trai đồng chí Tổng bí thư Đảng Nhân dân cách mạng Lào, do phu nhân của đòng chí mang tên Việt là và Bảy đưa đến theo sự giới thiệu của nguyên Phó Thủ tướng Lê Thanh Nghị.
Cháu Kham đã điều tri ở bệnh viện Hữu Nghị gần 1 năm với chẩn đoán Viêm cầu thận mãn, hội chứng thận hư. Bệnh tái phát nhiều lần. Thời điểm khám bệnh cơ thể Kham phù toàn thân, da trắng nhợt, bụng đầy trướng, hay hóa, bị rối loạn tiêu hóa, tay chân lạnh, hai mi mắt màu đỏ 60%, bầm huyết. Biểu hiện bầm huết và m.áu có nhiều độc tố.
Sau khi khám bệnh giải thích nguyên nhân, thầy Nguyễn Kiều ra đơn thuốc gồm có:
Ngũ gia bì hương: 40 g
Mộc hương nam: 20 g (mộc hương bắc dùng 10g)
Hạt cau: 8g
Chỉ thực ( sao cám): 10g
Thảo quả (bỏ vỏ): 8g
Quế thanh: 10g
Tro dền gai: 20g
Củ cói: 16g
Xương bồ: 10g
Cách chế: Tất cả tán bộ, trộn với cao lá tre theo tỉ lệ thuốc bột 100
%, cao lá tre 5% làm viên bằng bột gạo tẻ.
Cách dùng: Ngày uống 2 hoặc 3 lần, mỗi lần 4-6 gam với nước ấm, uống sau ăn 2 giờ.
Kiêng ky: Kiêng ăn mặn, mỡ, thịt gia cầm, thức ăn chiên xào, sống lạnh, chậm tiêu, rượu bia, t.huốc l.á, quả bàu trắng, đu đủ xanh, măng tre, khoai sọ,cà gém, cấm tắm nước lạnh, uống nước lạnh.
Thời tiết thất thường khiến bệnh tình của Kham không thuyên giảm mà còn tăng lên, thầy Nguyễn Kiều cho uống bài ‘Chủ lực tiêu thũng hoàn’ gồm các vị:
Ô long: 10g
Quế chi: 16g
Cành dâu đốt tồn tính: 10g
Củ sả: 20g
Củ cói: 12g
Tất cả sắc uống với thuốc viên, nếu phù chưa rút, tiểu tiện không thông lợi thì dùng củ hành 20 – 60g, giã vắt lấy nước pha vào thuốc sắc uống làm cho ra mồ hôi, phù giảm rất nhanh. Tuy nhiên, Kham đã phạm phải những điều kiêng kị ăn uống lạnh khiến phù tái phát đã được thầy Nguyễn KiềUtiẾP tục chữa bằng cách cho Kham ngâm mình trong nước ấm 37 độ, để hở mặt. Đồng thời uống bài thuốc ‘Việt Nam lý trung thang’ do thầy Kiều viết. Cụ thể:
Phụ tử: 24g
Cam Khương: 16g
Quế chi: 8g
Gạo lứt rang (cháy tồn tính): 30g
Đổ nước ngập thuốc, đun còn , pha nước mía cho uống từng chén nhỏ. Sau 40 phút ngâm nước nóng người bệnh sẽ hết sốt, phù giảm.
Những ngày sau đó, thầy cho cháu Kham uống thêm cao lá tre pha với bột đinh hương, bạch khẩu, hột tiêu sọ ngâm mật ong vừa có tác dụng tăng cường, vừa hạn chế cơn thèm ăn để phòng bệnh tái phát.
Sau 4 tháng điều trị tích cực, bệnh của cháu Kham đã hết phù nhưng thầy vẫn chưa yên tâm và căn dặn mẹ cháu bé và các y bác sĩ trong tổ thừa kế phải kiểm soát chặt chế độ ăn uống và tránh nhiễm lạnh đến năm 14 t.uổi cháu sẽ khỏi hoàn toàn, bệnh không tái phát.
Năm 1975, cháu Kham trở về Viên Chăn – Lào. Năm 1978 bệnh của cháu Kham tái phát do không kiêng ăn mặn và nhiễm lạnh ở phòng điều hòa. Theo đề nghị của bà Bảy, trường Tuệ Tĩnh lại cử bác sĩ trong tổ thừa kế sang Lào chữa bệnh cho cháu nhưng rất tiếc là cháu Kham không qua khỏi. Dù vậy, gia đình đồng chí Cai Sỏn Pông Pi Hẳn ghi nhận công lao to lớn của thầy Kiều những năm cuối đời và các thầy thuốc hết lòng vì cháu.
Lương y Nguyễn Kiều (sinh năm 1891 mất năm 1974) thuộc thôn hai, xã Hòa Long, huyện Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp. Ông vốn là thầy thuốc Bắc nổi tiếng song xuất phát từ lòng yêu nước thương dân đã theo con đường của lương y Tuệ Tĩnh say mê nghiên cứu thuốc Nam chữa bệnh giúp nhân dân.
Ngô Huệ
Theo Đời sống Plus/GĐVN
Sau đột quỵ: Ăn gì để sớm phục hồi?
Phòng ngừa tái phát đột quỵ là chiến lược tối ưu và lâu dài của bệnh nhân sau đột quỵ, bằng cách kiểm soát cân nặng, huyết áp và các yếu tố nguy cơ khác.
Việc lựa chọn thực phẩm lành mạnh chính là một bước đi đúng hướng để tăng cường sức khỏe và hạn chế các nguy cơ sau đột quỵ.
Nhóm thực phẩm thường được sử dụng sau đột quỵ
Ngũ cốc: Hãy chắc chắn rằng ít nhất một nửa các thực phẩm lựa chọn ngũ cốc đến từ ngũ cốc nguyên hạt.
Rau quả: Chọn các loại rau xanh đậm và màu cam thường giàu dinh dưỡng và nhớ thường xuyên ăn đậu khô và đậu Hà Lan.
Trái cây: Ăn nhiều loại trái cây tươi, đông lạnh hoặc khô mỗi ngày.
Sữa: Chọn sữa ít chất béo hoặc thực phẩm từ sữa không có chất béo, hoặc một loạt các loại thực phẩm giàu canxi không có sữa mỗi ngày.
Protein: Chọn thịt nạc và thịt ít mỡ, thịt gia cầm; các loại đậu và cá.
Về chất béo: ưu tiên nguồn chất béo từ cá, các loại hạt và dầu thực vật. Hạn chế các nguồn chất béo từ bơ, bơ thực vật hoặc mỡ heo.
Chiến lược ăn uống để giảm nguy cơ tái phát đột quỵ
Ăn nhiều loại thức ăn mỗi ngày
Bởi vì không có thức ăn duy nhất có thể cung cấp cho cơ thể chúng ta với tất cả các chất dinh dưỡng cần cho sức khỏe tốt, nên ăn đa dạng các loại thực phẩm mỗi ngày.
Ăn ít nhất 5 phần trái cây và rau mỗi ngày để hạn chế các nguy cơ gây tái phát đột quỵ.
Ăn thức ăn có màu sắc “một cầu vồng” trong mỗi bữa ăn
Để gặt hái được những chất dinh dưỡng bảo vệ sức khỏe tìm thấy trong trái cây và rau quả, quan trọng phải lựa chọn nhiều loại thức ăn đầy màu sắc “cầu vồng” ở mỗi bữa ăn, bằng cách chọn một loạt các loại trái cây, rau và các loại đậu – màu đỏ đậm, cam, vàng rực rỡ, xanh đậm, xanh và tím bạn sẽ được bảo đảm để có một loạt chất dinh dưỡng cần thiết.
Chọn 5 hoặc nhiều cốc trái cây và rau mỗi ngày
Ngoài các bước 1 và 2, chắc chắn rằng bạn ăn ít nhất 5 phần mỗi ngày của trái cây và rau. Một khẩu phần rau bằng: 1/2 chén rau nấu chín. Một phần trái cây bằng: 1 cỡ vừa (cỡ trái banh tennis) trái cây (chuối, bưởi, hạt lựu dưa hoặc dâu, trái cây sấy khô…).
Hạn chế ăn chất béo bão hòa và thưc phâm giau cholesterol
Hạn chế cholesterol trong thực phẩm là một bước quan trọng để kiểm soát cholesterol và quản lý đột quỵ, có thể đạt được bằng cách: Cắt loại bỏ mỡ có thể nhìn thấy từ các loại thịt và loại bỏ da từ gia cầm; Hạn chế bơ; Loại bỏ mỡ lợn và mỡ động vật; Chọn thực phẩm từ sữa không béo hoặc ít béo…
Hạn chế natri (muối)
Ăn quá nhiều natri có thể làm cơ thể giữ nước và làm tăng huyết áp, là yếu tố nguy cơ mạnh làm tái phát đột quỵ. Thay vì sử dụng muối, hãy thử sử dụng các loại thảo mộc và gia vị. Tránh gia vị hỗn hợp và hỗn hợp gia vị gồm muối hoặc muối tỏi. Sử dụng ít thực phẩm chế biến và đóng hộp. Hạn chế các loại thức ăn nhanh.
Chọn thực phẩm giàu chất xơ
Là một phần của một chế độ ăn lành mạnh cho tim, chất xơ có thể làm giảm cholesterol và giảm nguy cơ đối với bệnh tim mạch. Chất xơ giúp kiểm soát lượng đường trong m.áu, thúc đẩy và ngăn ngừa bệnh tiêu hóa và giúp kiểm soát cân nặng, tức là giảm các yếu tố nguy cơ của tái phát đột quỵ.
Hướng dẫn chất xơ khuyến cáo hàng ngày: đô tuôi dưới 50: nam 38g, nư 25g; trên 50 tuôi: nam 25g, nư 21g. Các nguồn tốt nhất của chất xơ là các loại trái cây tươi hoặc nấu chín và rau quả, các sản phẩm ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu (ví dụ: đậu khô, đậu lăng, đậu Hà Lan…).
Duy trì hoặc đạt được một trọng lượng cơ thể khỏe mạnh
Ăn thực phẩm giàu chất xơ và ít chất béo, tăng hoạt động thể chất và theo dõi các thói quen ăn uống của bạn là tất cả các cách để đạt được trọng lượng cơ thể khỏe mạnh.
Giảm lượng đường
Lượng dư thừa đường gia tăng được kết hợp với tăng huyết áp, béo phì, đái tháo đường typ 2 và rối loạn lipid m.áu, đó là tất cả các yếu tố nguy cơ tái phát đột quỵ. Hãy nhớ rằng đồ ngọt và món tráng miệng có chứa thêm nhiều đường.
Có đủ kali
Đủ lượng kali chế độ ăn uống là cần thiết để duy trì chức năng tim thích hợp. Tuy nhiên, hầu hết người lớn không tiêu thụ đủ kali. Kali có nhiều trong các sản phẩm trái cây, rau, sữa.
Quản lý chế độ ăn uống đóng một vai trò then chốt làm hạn chế các yếu tố nguy cơ (huyết áp, đái tháo đường, béo phì…) gây tái phát đột quỵ. Hãy thực hiện một chiến lược ăn uống lành mạnh và thường xuyên đến bác sĩ kiểm tra sức khỏe để phòng tránh đột quỵ tái phát.
Hà Chi
The khoe365
