Một bệnh nhân ở Hà Nội, 63 t.uổi, mỗi ngày hút 2 bao t.huốc l.á, đột ngột bị chóng mặt tưởng do rối loạn t.iền đình, đi khám phát hiện bị xơ vữa nhiều đoạn động mạch não, nguy cơ t.ử v.ong bất kỳ lúc nào.
Bệnh nhân có t.iền sử tăng huyết áp, rối loạn mỡ m.áu, hút t.huốc l.á mỗi ngày 1-2 bao trong nhiều năm. Hai tuần trước, bệnh nhân đang đi bộ thì chóng mặt, mất thăng bằng, phải nằm một chỗ.
Ảnh minh họa.
Tưởng bị rối loạn t.iền đình, ông mua thuốc uống không đỡ. Đi khám, bác sĩ chẩn đoán ông bị thoái hóa Myelin, cho thuốc uống. Sau 1 ngày ông xuất hiện thêm đau đầu, tê bì tay chân, được gia đình đưa đến bệnh viện thăm khám.
Thầy thuốc ưu tú, PGS-TS.Nguyễn Xuân Hiền, Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh và Điện quang can thiệp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, chụp cộng hưởng từ cho thấy người bệnh bị hẹp và xơ vữa nhiều đoạn mạch m.áu trọng yếu của não.
Nguy hiểm nhất là hẹp khít 90% đoạn động mạch thân nền kèm theo có thiểu sản động mạch đốt sống phải, là động mạch cung cấp nguồn m.áu chính cho thân não.
Ngoài ra còn có xơ vữa, vôi hóa rải rác khắp các đoạn động mạch cảnh trong hai bên, động mạch đốt sống và hệ mạch vành. Bệnh nhân có khả năng đột quỵ và nguy hiểm đến tính mạng bất kỳ lúc nào.
PGS.Hiền cho biết bệnh nhân cần được nong và đặt stent ngay để tái thông phần động mạch thân nền, ngăn nguy cơ đột quỵ.
Thành mạch m.áu của người bệnh đoạn hẹp động mạch thân nền đã yếu, xơ vữa nặng, quá trình nong có thể làm nứt, tách mạch gây nhồi m.áu não, có thể t.ử v.ong ngay trong lúc can thiệp. Nhưng đây là phương án điều trị duy nhất, chúng tôi quyết định mạo hiểm để cứu người bệnh.
Ekip định vị tổn thương trên phim chụp mạch số hóa xóa nền và chụp mạch 3D để xác định chính xác vị trí và kích thước đoạn hẹp. Sau đó bác sĩ tiến hành nong nhiều lần, từng chút một để tránh tổn thương tối đa lên mạch m.áu.
Sau 30 phút, bác sĩ nong mạch an toàn, đặt stent thành công vào phần mạch bị hẹp khít. Kiểm tra lại bằng máy chụp mạch m.áu cho thấy m.áu lưu thông tốt, không có tai biến hay tắc các nhánh lành.
Sau can thiệp, ông Ninh được chăm sóc với chế độ dinh dưỡng hợp lý và tập phục hồi vận động. Bác sĩ kê thêm thuốc chống đông m.áu, thuốc điều trị rối loạn mỡ m.áu để kiểm soát tình trạng xơ vữa của các động mạch bị hẹp còn lại. Bệnh nhân sức khỏe cải thiện tốt, tỉnh táo, nói chuyện bình thường, tay chân cử động tốt, xuất viện sau 2 ngày.
Động mạch thân nền cấp m.áu cho thân não, nơi có hai trung tâm điều phối chỉ huy tuần hoàn và hô hấp. Ngoài ra còn có các dây thần kinh sọ quan trọng điều khiển chức năng nói, nuốt, thăng bằng…
Hẹp động mạch thân nền xảy ra khi các mảng xơ vữa tích tụ lâu ngày khiến thành mạch m.áu dày cứng, thu hẹp lại. Ai cũng có thể mắc bệnh, nguy cơ cao hơn xảy ra ở người có bệnh rối loạn chuyển hóa như: tiểu đường, rối loạn mỡ m.áu, hút t.huốc l.á…
PGS.Hiền cho biết hẹp động mạch thân nền nặng sẽ dẫn đến đột quỵ với tỷ lệ t.ử v.ong đến 95% nếu không được tái thông kịp thời. Đây là là thể đột quỵ nặng nề nhất với nguy cơ t.ử v.ong và tàn phế cao nhất trong đột quỵ não. Nếu may mắn qua khỏi, người bệnh vẫn có nguy cơ tàn phế và đời sống thực vật kéo dài.
Triệu chứng hẹp động mạch thân nền thường khá mơ hồ, gồm hoa mắt, chóng mặt, mất thăng bằng, đau đầu, buồn nôn…
Nhiều người nhầm lẫn với triệu chứng của rối loạn t.iền đình, dễ bỏ qua hoặc phát hiện muộn. Trong trường hợp đột quỵ do tắc hoàn toàn động mạch thân nền, bệnh nhân sẽ có biểu hiện đột ngột ngã, yếu liệt tứ chi, hôn mê, ngừng tim ngừng thở và thường dẫn đến t.ử v.ong nếu không được cấp cứu kịp thời.
PGS Hiền cho biết lối sống sinh hoạt không lành mạnh có thể tăng nguy cơ hình thành xơ vữa mạch m.áu, gây hẹp tắc mạch dẫn đến đột quỵ như thức khuya, tiêu thụ nhiều đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn chiên rán…
Hút t.huốc l.á hoặc tiếp xúc khói t.huốc l.á thường xuyên cũng là một trong những nguyên nhân chính gây tích tụ mảng bám trong lòng mạch m.áu.
PGS Hiền khuyến cáo mọi người nên có chế độ dinh dưỡng, ngủ nghỉ lành mạnh, bỏ hút thuốc và hạn chế tối đa tiếp xúc khói t.huốc l.á.
Người có bệnh nền tim mạch, tiểu đường, rối loạn mỡ m.áu cần tuân thủ nghiêm túc phác đồ điều trị và đều đặn thăm khám định kỳ.
Khi xuất hiện các triệu chứng như chóng mặt thường xuyên, nôn ói, khó nói, khó nuốt, tê bì chân tay…, người bệnh cần đi khám bác sĩ ngay, không nên chủ quan vì đó có thể là dấu hiệu của hẹp động mạch não, thậm chí đột quỵ. Càng phát hiện sớm, khả năng điều trị khỏi cũng như người bệnh được cứu sống và hạn chế di chứng càng cao.
Nắng nóng gay gắt: Phát hiện tác hại bất ngờ đối với người 50 t.uổi
Nghiên cứu được trình bày tại phiên họp của Hiệp hội Tim mạch Mỹ năm 2024, diễn ra từ ngày 18 đến ngày 21.3, đã phát hiện tiếp xúc với thời tiết nắng nóng có thể làm tăng tình trạng viêm và làm suy giảm hệ thống miễn dịch, từ đó đẩy nhanh sự tiến triển của bệnh tim mạch.
Viêm là một phần bình thường của cơ thể khi bị chấn thương hoặc n.hiễm t.rùng. Tuy nhiên, viêm kéo dài hàng tuần đến hàng tháng hoặc xảy ra ở các mô khỏe mạnh sẽ gây tổn hại và dẫn đến tích tụ mảng bám trong động mạch. Điều này có thể dẫn đến xơ vữa động mạch, theo trang tin y tế News Medical.
Tiếp xúc với thời tiết nắng nóng có thể làm tăng tình trạng viêm và làm suy giảm hệ thống miễn dịch. Ảnh Pexels
Nghiên cứu, do tiến sĩ Daniel W. Riggs, Phó giáo sư y khoa tại Viện Môi trường Christina Lee Brown thuộc Đại học Louisville ở Louisville (Mỹ) dẫn đầu, bao gồm 624 người tham gia, ở độ t.uổi trung bình khoảng 50.
Các tác giả đã xem xét mối liên quan giữa nhiệt độ cao đối với các dấu hiệu viêm và phản ứng miễn dịch trong cơ thể để nghiên cứu các tác động ngắn hạn của việc tiếp xúc với nhiệt.
Kết quả họ đã phát hiện ra rằng tiếp xúc với nhiệt độ cao có thể làm suy yếu khả năng ghi nhớ các loại virus và vi trùng của các tế bào miễn dịch, đồng thời cơ thể sẽ sản xuất quá mức các phân tử có thể dẫn đến viêm nhiễm.
Cụ thể, nhiệt độ tăng cao sẽ dẫn đến sự gia tăng mức độ của các dấu hiệu chính của tình trạng viêm, gồm số lượng bạch cầu, số lượng tế bào sát thủ tự nhiên T và yếu tố hoại tử khối u trong m.áu. Đồng thời cũng xảy ra sự sụt giảm tế bào B, cho thấy hệ thống miễn dịch thích ứng của cơ thể ghi nhớ các loại virus và vi trùng cụ thể và tạo ra kháng thể để chống lại chúng, đã bị hạ thấp.
Người lớn trên 60 t.uổi, người mắc bệnh tim mạch đặc biệt có nguy cơ mắc các biến cố tim mạch và t.ử v.ong liên quan đến nhiệt.Ảnh Pexels
Với nhiệt độ toàn cầu ngày càng tăng, mối liên quan giữa tiếp xúc với nhiệt và sự suy yếu tạm thời của hệ thống miễn dịch là mối lo ngại vì nhiệt độ và độ ẩm được biết đến là những yếu tố môi trường quan trọng dẫn đến lây truyền bệnh truyền nhiễm qua không khí.
Vì vậy, trong những ngày nắng nóng, mọi người có thể có nguy cơ tiếp xúc với nhiệt cao hơn, họ cũng có thể dễ mắc bệnh hoặc viêm nhiễm hơn.
Tiến sĩ Riggs giải thích: Người lớn trên 60 t.uổi và người mắc bệnh tim mạch đặc biệt có nguy cơ mắc các biến cố tim mạch và t.ử v.ong liên quan đến nhiệt, theo News Medical.
Tiến sĩ Riggs khuyên: Trong các đợt nắng nóng, mọi người có thể giảm bớt sự tiếp xúc bằng cách ở trong nhà khi nhiệt độ cao nhất và ánh nắng mặt trời mạnh nhất, vào bóng râm, mặc quần áo nhẹ, thoáng khí và uống nhiều nước.
Điều quan trọng là bệnh nhân tim mạch cần biết về nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe do tiếp xúc với nhiệt.
